มุขย- : [มุกขะยะ-] ว. สําคัญ, เป็นใหญ่. (ส.).
มุขยประโยค : น. ชื่อประโยคในตําราไวยากรณ์ได้แก่ ประโยคที่มี ประโยคอื่นเป็นส่วนขยาย.
มุขลด : น. พื้นอาคารลดระดับต่ำกว่าพื้นส่วนกลางอาคาร อยู่ต่อออกมาทางหัวและท้ายอาคาร เช่น มุขลดศาลา มุขลดพระที่นั่งต่าง ๆ.
มุโขโลกนะ : [-โลกะนะ] ว. เห็นแก่หน้า, เห็นแก่พวก, เช่น เขาเป็นคนมุโขโลกนะ. (ป.).
มุคคะ : [มุกคะ] น. ถั่วเขียว. (ป. มุคฺค).
มุคธ์ : [มุก] ว. เขลา, ไม่รู้เดียงสา. (ส. มุคฺธ).
มุคระ : [มุกคะระ] น. ไม้ค้อน. (ป. มุคฺคร; ส. มุทฺคร).
มุง : ก. เอาวัตถุมีกระเบื้องหรือจากเป็นต้น ขึ้นปิดส่วนบนของเรือนหรือหลังคา เพื่อกันแดดกันฝน เช่น เอากระเบื้องมุงหลังคา; รุมกันเข้าไปดูอย่างไม่มี ระเบียบ เช่น มีคนมุงดูคนเป็นลมเต็มไปหมด.
มุ่ง : ก. ตั้งใจ เช่น มุ่งทำความดี, ตั้งหน้า เช่น มุ่งศึกษาหาความรู้, ในบทกลอนใช้ว่า ม่ง ก็มี.
มุ้ง : น. ผ้าหรือสิ่งอื่นที่ทําขึ้นสําหรับกางกันยุงหรือป้องกันยุง, ลักษณนามว่า หลัง.
มุ้งกระโจม : น. มุ้งที่มีรูปร่างอย่างจอมแห ใช้แขวนจากเพดานให้ชายด้านล่าง คลุมเตียงหรือที่นอนจนถึงพื้นโดยรอบ.
มุ้งกระต่าย : ดู ซุ้มกระต่าย.
มุ่งแต่จะ : ก. มุ่งเฉพาะจะ เช่น เขามุ่งแต่จะทำงาน.
มุ้งประทุน : น. มุ้งรูปโค้งคล้ายประทุน มีโครงเป็นลวดเหล็ก หุบเก็บและกางได้.
มุ่งมั่น : ก. ตั้งใจอย่างแน่วแน่ เช่น เขามุ่งมั่นในการทำความดี.
มุ่งมาด : ก. ปรารถนา, มักใช้เข้าคู่กันเป็น มุ่งมาดปรารถนา.
มุ่งร้ายหมายขวัญ : ก. คิดปองร้าย.
มุ้งลวด : น. มุ้งที่ทําด้วยตาข่ายลวดตาละเอียด, โดยอนุโลมเรียกห้องที่ใช้ตาข่าย ลวดตาละเอียดกรุประตู หน้าต่าง และช่องลมเพื่อกันยุงหรือแมลงว่า ห้องมุ้งลวด.
มุ้งสายบัว : (ปาก) น. ห้องขังผู้ต้องหา.
มุ่งหน้า : ก. ตรงไปสู่จุดหมาย เช่น เขามุ่งหน้าไปโรงเรียน.
มุ่งหมาย : ก. ตั้งใจที่จะให้บรรลุถึงจุดที่หมายไว้.
มุ่งหวัง : ก. ตั้งใจ, หวังจะเอาให้ได้.
มุจฉา : [มุด-] น. การสลบ. (ป.; ส. มูรฺฉา).
มุจนะ : [มุดจะนะ] น. ความพ้นไป, ความรอด, ความหลุด, ความแคล้ว. (ป. มุจฺจน).
มุจลินท์ : [มุดจะ-] น. ต้นจิก; ชื่อสระใหญ่ในป่าหิมพานต์ ซึ่งขอบสระประกอบ ด้วยต้นจิก. (ป.; ส. มุจิลินฺท).
มุญจนะ : [มุนจะนะ] น. การแก้, การเปลื้อง, การปลด, การปล่อย, การสละ. (ป. มุญฺจน).
มุญชะ : [มุนชะ] น. พืชจําพวกหญ้าปล้อง; ปลาค้าว. (ป., ส.).
มุฐิ : [มุดถิ] น. กํามือ. (ป. มุฏฺฺ?ิฺฺิ).
มุณฑกะ, มุณฑะ : [มุนดะกะ, มุนดะ] ว. เกลี้ยง, โล้น, (ใช้แก่หัว). (ป., ส.).
มุด ๑ : ก. เอาหัวลอดเข้าไป เช่น มุดรั้ว มุดใต้ถุน, เอาหัวดําลงในนํ้า ในคําว่า มุดนํ้า.
มุด ๒ : ดู มะมุด.
มุดหัว : (ปาก) ก. หลบ, ซ่อน, เช่น ไปมุดหัวอยู่ที่ไหน.
มุตกิด : [มุดตะ-] น. โรคระดูขาว, ตกขาว ก็เรียก.
มุตฆาต : [มุดตะ-] น. โรคขัดปัสสาวะชํ้าเลือดชํ้าหนอง.
มุตตะ ๒ : [มุด-] ว. ซึ่งพ้นแล้ว. (ป.; ส. มุกฺต).
มุตตา : [มุด-] น. ไข่มุก, โบราณหมายถึงแก้วชนิดหนึ่ง สีหมอกอ่อน ๆ คล้ายสีไข่มุก. (ป.; ส. มุกฺตา).
มุตติ : [มุด-] น. ความพ้น. (ป.; ส. มุกฺติ).
มุต-, มุตตะ ๑ : [มุดตะ-] น. นํ้าปัสสาวะ, นํ้าเบา, เยี่ยว. (ป. มุตฺต; ส. มูตฺร).
มุตะ : [มุ-ตะ] ก. รู้แล้ว. (ป.).
มุติ : [มุ-ติ] น. ความรู้สึก, ความเห็น, ความเข้าใจ. (ป.).
มุติงค์ : น. กลองสองหน้า, ตะโพน. (ป. มุติงฺค; ส. มฺฤทงฺค).
มุทคระ : [มุดคะระ] น. ไม้ค้อน. (ส. มุทฺคร; ป. มุคฺคร).
มุทคะ : [มุดคะ] น. ถั่วเขียว. (ส. มุทฺค; ป. มุคฺค).
มุททา : [มุด-] น. ตรา, พิมพ์, เครื่องสําหรับตีตรา, เครื่องหมาย; แหวน, แหวนตรา. (ป. มุทฺทา; ส. มุทฺรา, มุทฺริกา).
มุทธชะ : [มุดทะ-] (ไว) น. อักษรในภาษาบาลีและสันสกฤตที่มีเสียงเกิดจากการ ม้วนลิ้นไปสู่เพดานแข็งตอนหลัง ได้แก่ พยัญชนะวรรค ฏ คือ ฏ ฐ ฑ ฒ ณ และอักษร ร รวมทั้งอักษร ฬ ในภาษาบาลี และ ษ กับ ฤ ฤๅ ในภาษาสันสกฤต. (ป.; ส. มูรฺธนฺย).
มุทธา : [มุด-] น. หัว, ยอด, ที่สุด. (ป. มุทฺธา; ส. มูรฺธา).
มุทธาภิเษก : น. มูรธาภิเษก, นํ้ารดพระเศียรในงานราชาภิเษกหรือ พระราชพิธีอื่น ๆ. (ป. มุทฺธา + ส. อภิเษก).
มุทรา, มุทริกา : [มุดทฺรา, มุดทฺริ-] น. มุททา. (ส. มุทฺรา, มุทฺริกา; ป. มุทฺทา).
มุทะลุ : ก. หุนหันพลันแล่น, โกรธแล้วทําลงไปอย่างไม่คํานึงถึงเหตุผลหรือ ไม่ยับยั้ง. ว. มีนิสัยดุดัน ชอบทำอะไรอย่างหุนหันพลันแล่นหรือ โดยขาดสติปราศจากความยั้งคิด.
มุทา : น. ความยินดี, ความสุขใจ. (ป.).