ปตฺตพฺพ : ๑. นป. สิ่งที่ควรถึง, สิ่งที่พึงบรรลุ;
๒. ค. ซึ่งควรถึง, ซึ่งควรบรรลุ
ปตฺตมณฺฑล : นป. บริเวณก้นบาตร, ก้นบาตร
ปตฺตมาฬก : ป. แท่นเก็บบาตร, เชิงบาตร
ปตฺตมูล : นป. ก้นบาตร
ปตฺตยาน : (นปุ.) สัตว์ผู้ไปด้วยปีก, นก. วิ. ปตฺเตน ยาตีติ ปตฺตยาโน. ยา คติยํ, ยุ.ปตฺตํ ยานํ เอตสฺสาติ ปตฺตยาโน (มีปีกเป็นยาน). ณ ปัจ. ตทัสสัตถิตัท.
ปตฺตรส : ป. รสเกิดแต่ใบ
ปตฺตลิ : อิต. กล้าย, กล้วย
ปตฺตวก : (ปุ.) ขี้เหล็ก, บอระเพ็ด.
ปตฺตวงฺคิ : (ปุ.) เห็ด. ปตฺต +วงฺก+อิปัจ. แปลง ก เป็น ค.
ปตฺตวฏฺฏิ : อิต. ขอบบาตร
ปตฺตสญฺญี : ค. ผู้มีความสำรวมในบาตร
ปตฺตสลากา : อิต. สลากทำด้วยใบไม้
ปตฺตาธาร : (ปุ.) เชิงบาตร, ตีนบาตร.
ปตฺตาธารก : นป. เชิงรองบาตร, ตีน, หรือฝาบาตร
ปตฺตานึก : (ปุ.) คนสี่คนมีศัตราพร้อม ชื่อ ปัตตานีกะ, พลเดินเท้า, ปัตตานีกะ, ปัตตานึก. เป็น ปตฺตาณีก บ้าง.
ปตฺตานุโมทนา : (อิต.) ความยินดีตามซึ่งส่วนบุญอันถึงแล้ว, การอนุโมทนาซึ่งส่วนบุญ อันมาถึงแล้ว. ปตฺตาปตฺติ + อนุโมทนา. การอนุโมทนาส่วนบุญที่ผู้อื่นให้แล้ว ทินฺนปตฺติ + อนุโมทนา ลบ ทินฺน, การ อนุโมทนาส่วนบุญ ปตฺติ + อนุโมทนา.
ปตฺตานุโมทนามย : (วิ.) (บุญ) สำเร็จด้วยความยินดีตามซึ่งส่วนบุญอันถึงแล้ว, ฯลฯ.
ปตฺตาฬหก : (ปุ.) การเล่นตวงทรายด้วยใบไม้.
ปตฺตาฬฺหก : นป. ทะนานทำด้วยใบไม้สำหรับเล่นตวงทราย, การเล่นตวงทราย
ปตติ : ก. ตก, หล่น, ร่วง, แท้ง (ลูก)
ปตฺติ : (ปุ.) ทหารเดินเท้า, พลเดินเท้า, ทหารราบ, กองพลราบ. วิ. ปตฺตีติ ปตฺติ. ปตฺ คมเน, อิ, ทฺวิตฺตํ. ปเทน อตตีติ วา ปตฺติ. ปทปุพฺโพ, อตฺ สาตจฺจคมเน, อิ, อโลโป, ทสฺส โต. คนกล้าหาญ ก็แปล.
ปตฺติก : (วิ.) ผู้ไปด้วยเท้า. ปทสา คตา อิก สกัด.
ปตฺติกา : อิต. ใบไม้, ใบ (ตาล)
ปตฺติกาย : ป. กองทหารเดินเท้า, กองทหารราบ
ปตฺติการก : (ปุ.) ทหารราบ, กองเดินเท้า.
ปตฺติทาน : (นปุ.) การให้ส่วนบุญ. การให้บุญ.
ปตฺติทานมย : (วิ.) สำเร็จด้วยการให้ส่วนบุญ.
ปตฺติธมฺม : ป. การบำเพ็ญบุญส่งไปให้, การอุทิศส่วนบุญ
ปตฺติปตฺต : ค. ผู้ถึงธรรมที่ควรถึง, ผู้บรรลุธรรมที่ควรบรรลุ, ผู้บรรลุนิพพาน
ปตฺติย : ค., ป. ซึ่งควรถึง, พึงบรรลุ; ซึ่งควรเชื่อถือ, น่าไว้ใจ; ความเชื่อถือ, ความไว้ใจ
ปตฺติยายติ : ก. ประพฤติเพียงดังว่าเชื่อ, เชื่อถือ, ไว้ใจ
ปตฺติยายน : นป. ความเชื่อถือ, ความไว้ใจ
ปตฺตี : (ปุ.) ลูกธนู, ลูกศร, ลูกปืน. ปตฺต+ อีปัจ.
ปตฺตียติ : ก. ได้รับ, ได้ผล, ได้ประโยชน์
ปตฺตุ : อ. เพื่ออันถึง, เพื่อได้รับ, เพื่อบรรลุ
ปตฺตุณฺณ : (นปุ.) ผ้าโกเสยยะที่ซักแล้ว โกเสยฺย เมว โธตํ ปตฺตุณณํ นาม. เมืองแขก, ผ้าเมืองแขก, ผ้าที่เกิดในเมืองปัตตุณณรัฐ วิ. ปตฺตุณฺณรฏฺเฐ ชาตตฺตา ปตฺตุณฺณํ.
ปตฺเตยฺย : (วิ.) อัน...ควรถึง วิ. ปาตพฺพนฺติ ปตฺเตยฺยํ. ปทฺ คติยํ, เตยฺโย.
ปตฺถ : (ปุ.) ปัตถะ ชื่อมาตราตวง ๔ กุฑุวะ หรือ ๔ ปสตะ เป็น ๑ ปัตถะ, แล่ง, กอบคือ ๒ ฟายมือ, ทะนาน.
ปตฺถคู : ค. ผู้เชื่อฟังคำ, ผู้ว่าง่าย; เดินไป, เที่ยวไป
ปตฺถจร : ค., ป. ผู้คอยรับใช้, ผู้ปรนนิบัติ; ศิษย์, คนรับใช้
ปตฺถฏ : กิต. แผ่ไปแล้ว, กระจายไปแล้ว
ปตฺถณฺฑิล : ป. กระท่อม, อาศรม
ปตฺถทฺธ : (วิ.) ปั้นปึ่ง (วางท่าเฉยไม่พูดจา), เย่อหยิ่ง, ไม่พอใจ, ไม่ใยดีด้วย. ป + ถทฺธ ศัพท์ ซ้อน ตฺ.
ปตฺถนา : (อิต.) ความมุ่งหมาย, ความต้องการ, ความอยากได้, ความปรารถนา. ปตฺถยาจนายํ, ยุ, อิตถิยํ อา. ส. ปรารถนา.
ปตฺถยติ : ก. ปรารถนา, อยากได้, มุ่งหวัง
ปตฺถยาน : กิต. ปรารถนาอยู่, มุ่งหวังอยู่
ปตฺถร : (นปุ.) การลาด, การปู, เครื่องลาด, เครื่องปู, ที่นอน. ปปุพฺโพ. ถรฺ สนฺถรเณ, อ.
ปตฺถรติ : ก. ปู, ลาด, จัดวาง, แผ่ออก
ปตฺถริก : ป. พ่อค้า
ปตฺถาว : (ปุ.) โอกาส, ครั้ง, คราว, หน, รุ่น, ต้นเหตุ. ปปุพฺโพ, ถุ อภิตฺถเว,โณ. ตฺสํโยโค.