เอชฺชา : (อิต.) ความปรารถนา, ความอยากได้, ความหวั่นไหว. วิ. อญฺชนํ เอชฺชา. อิญฺช กมฺปเน, โณฺย.
เอชติ : ก. ถูกทำให้เคลื่อนไหว
เอชา : (อิต.) เอชา ชื่อของตัณหา, ตัณหา, เอชา วุจฺจติ ตณฺหา. ความปรารถนาจัด, ความอยากได้จัด, ความปรารถนา. ความอยากได้, ความแสวงหา, ความหวั่นไหว. วิ เอชตีติ เอชา. เอชฺ กมฺปเน, อ. เอชนํ วา เอชา.
เอฏฐิ : อิต. ความอยาก, ตัณหา, การแสวงหา
เอฏฺฐิ : (อิต.) ความปรารถนา, ความอยากได้, ความชอบใจ, ความแสวงหา. อิสฺ คเวสเน, ติ, ติสฺส ฏฺฐิ, อิสฺเส, สฺโลโป.
เอณ : (ปุ.) เนื้อทราย, ระมั่ง, เลียงผา ? อิ คติยํ, ยุ.
เอณ, - ณิ : อิต. ละมั่ง, เนื้อทราย
เอณิชงฺฆ : ค. มีแข้งเรียวดุจแข้งเนื้อทราย (ลักษณะอย่างหนึ่งของมหาบุรุษ)
เอณิ เอณิมิค เอเณยฺย : (ปุ.) เนื้อทราย, ระมั่ง, เลียงผา.
เอต : (ไตรลิงค์) นั่น. ส. เอตตฺ.
เอตฺต : ก. วิ. ที่นั่น, ที่นี่
เอตฺตก : (วิ.) มีประมาณเท่านี้ วิ. เอตํ ปริมาณํ อสฺสาติ เอตฺตกํ. เอต ศัพท์ซึ่งแปลงมาจาก อิม ศัพท์ ตฺตก ปัจ. ลบ ต ที่สุดทรัพย์.
เอตฺตโต : ก. วิ. จากที่นี้, จากนี้ไป
เอตฺตาวตก : (วิ.) มีประมาณเท่านี้, มีประมาณ เท่านั้น. วิ. เอตํ ปริมาณ มสฺสาติ เอตฺ ตาวตโก. เอต+อาวตก ปัจ. ซ้อน ต. คำ แปลแรกเป็น เอต ที่แปลงมาจาก อิม คำ แปลหลังเป็น เอต ที่แปลว่า นั่น, นั้น.
เอตฺตาวตา : (อัพ. นิบาต) ด้วย...ประมาณเท่านี้.
เอตโต : (อัพ. นิบาต) ข้างนั่น, ข้างนั้น.
เอตฺโต : ก. วิ. จากนี้, ตั้งแต่นี้ไป
เอตฺถ : (อัพ. นิบาต) ใน...นี้. เอต แปลงมาจาก อิม ถ ปัจ ลบ อ ที่ ต อภิฯ. หรือลง ตฺถ ปัจ. แปลง เอต เป็น เอ.
เอตทคฺค : (วิ.) ผู้ยอดในทางหนึ่ง, ผู้เยี่ยมใน ทางหนึ่ง, ผู้ยอดเยี่ยมในทางใดทางหนึ่ง, ผู้เลิศในทางหนึ่ง, ผู้เลิศในทางใดทางหนึ่ง, ผู้เยี่ยมในทางใดทางหนึ่งโดยเฉพาะ, ผู้เลิศ ในทางใดทางหนึ่งโดยเฉพาะ, เอตทัคคะ. เอก+อคฺค แปลง ก เป็น ต ทฺ อาคม.
เอตรหิ : (อัพ. นิบาต) ในกาลนี้, เดี๋ยวนี้, บัดนี้, ไม่นาน, เมื่อกี้. วิ. เอตสฺมึ กาเล เอตรหิ. อิม ศัพท์ รหิ ปัจ. แปลง อิม เป็น เอต กัจฯ ๒๓๖ รูปฯ ๒๘๐.
เอตาทิส, - ริส : ค. เหมือนอย่างนี้, เช่นนี้
เอตาทิส เอทิกฺข เอริกฺข เอทิส เอริส เอที : (วิ.) เห็น...นั้นประดุจ...นี้, เห็นซึ่งบุคคล นั้นประดุจบุคคลนี้, เห็นบุคคลนั้นราวกะ ว่าบุคคลนี้, เห็นปานนี้. วิ. เอตมิว นํ ปสฺสตีติ เอตาทิโส, ฯลฯ. เอตศัพท์ซึ่ง แปลงมาจาก อิม เป็น บทหน้า ทิสฺ ธาตุ ในความเห็น กฺวิ ปัจ. ศัพท์แรก ทีฆะ อ ที่ ต ศัพท์หลัง ๆ แปลง เอต เป็น เอ ศัพที่ ๒ และ ๓ แปลง สฺ เป็น กฺข ศัพท์ ที่ ๓ และ ๕ แปลง ท เป็น ร ศัพท์ที่ ๖ ลบ ที่สุดธาตุ แปลง อิ เป็น อี. รูปฯ ๕๗๒.
เอตาวนฺต เอตฺตาวนฺต : (วิ.) มีปริมาณเท่านี้, มีประมาณเท่านี้. อิม+วนฺต ปัจ. แปลง อิม เป็น เอต ทีฆะ ที่สุดศัพท์ ซ้อน ตฺ. มีปริมาณเท่านั้น, มีประมาณเท่านั้น. เอต+วนฺต ปัจ. เป็น เอตฺตาวนฺตุ โดยลง วนฺตุ ปัจ. บ้าง. โมคฯ ณาทิกัณฑ์ ๔๓ ลง อาวนฺตุ ปัจ. แปลง อุ เป็น อ.
เอติ : ก. มา, กลับมา, ถึง, บรรลุ
เอติหย : นป. ประเพณีที่เล่าสืบต่อกันมา
เอติหฺย เอติหย : (นปุ.) คำสอนอันมาแล้วแต่ อาจารย์ในปางก่อน, คำสอนอันมาแต่ อาจารย์ในปางก่อน, คำสอนอันสืบมาแต่ อาจารย์ในปางก่อน, คำสอนที่สืบมาแต่ อาจารย์ในกาลก่อน. ปุพฺพาจริย+เอต (อัน มาแล้ว อันมา อันสืบมา) +อา+อหฺ ธาตุ ในการเปล่งเสียง ย, อย ปัจ. แปลง อา เป็น อิ หรือ เอติ (อันมา อันสืบมา) อหฺ ธาตุ ย, อย ปัจ. ลบ ปุพฺพาจริย.
เอโต : (อัพ. นิบาต) แต่นั่น, แต่นั้น. เอต+โต ปัจ แปลง เอต เป็น เอ. ข้างโน้น. อมุ+โต แปลง อมุ เป็น เอ.
เอทฺธาล : (ปุ.) ต้นชุมเห็ด.
เอทิส : ค. เช่นนี้, เช่นนั้น, อย่างนั้น
เอธ : (ปุ.) เชื้อไฟ, ฟืน. วิ. เอธติ เอเตน ปาว โกติ เอโธ. เอธฺ วุฑฺฒิยํ, อ. ส. เอธ.
เอธติ : ก. ถึง, บรรลุ, สำเร็จ, รุ่งเรือง
เอน : ส. นี้, คนนี้, สิ่งนี้
เอน : (อัพ. นิบาต) แล. รูปฯ น. ๑๒๔.
เอรก : (ปุ.) แกะ, แพะ, ตะไคร้น้ำ.
เอรกทุสฺส : นป. เครื่องนุ่งห่มที่ทำด้วยใบตะไคร้น้ำ
เอรกปตฺต : (ปุ.) นาคชื่อ เอรกปัต, นาคชื่อว่า เอรกปัต.
เอรกวตฺติก : นป. ริ้วส่าย, การลงโทษชนิดหนึ่ง คือเฉือนหนังตั้งแต่คอถึงเท้าเอาเชือกผูกคร่าไปให้วิ่งเหยียบหนังของตัว
เอรกุ : นป. หญ้าชนิดหนึ่ง
เอรคุ : (ปุ.?) หญ้าตีนกา.
เอรณฺฑ : ป. ไม้ละหุ่ง
เอรณฺฑ เอรณฺฑก : (ปุ.) ระหุ่ง, เทพทาโร ชื่อไม้ชนิดหนึ่งเปลือกหอมใช้ปรุงอาหาร และทำยา. วิ. โรคํ เอรณฺฑตีติ เอรณฺโฑ. เอรฑิ หึสายํ, โก. รูปฯ ๖๕๗ ศัพท์หลัง ไม่ลบ ก อภิฯ ลง ณ ปัจ. โรคํ นั้นฎีกา อภิฯ เป็น วาตํ. ส. เอรณฺฑ.
เอราวณ : (ปุ.) เอราวัณ ไอราวัณ ชื่อช้าง ประจำทิศบูรพา ชื่อช้างสามเศียรซึ่งเป็น ราชพาหนะของพระอินทร์ วิ. อิราวเณ ชาโต เอราวโณ (เกิดในสมุทรชื่อ อิราวัณ). ณ ปัจราคาทิตัท. ส. ไอราวณ. ไอราวต.
เอราวต : (ปุ.) มะแว้ง, มะสัง (ผลมีรสเปรี้ยว), หมากหนาม, ส้ม. วิ. อิราตีนทิยา ตีเร ชาโตติ เอราวโต.
เอราวตี : อิต. สายอสนีบาต, ฟ้าแลบ; แม่น้ำเอรวดี
เอเรติ : ก. เขย่า, เคลื่อน, หมุน, ยกขึ้น, เปล่งเสียง
เอล : ๑. ป. กระวาน;
๒. นป. โทษ, บาป, ความชั่ว