อุกฺกส : ป. ความดีเลิศ, ความประเสริฐ, ความสูงสุด
อุกฺกสก : ค. ผู้ยกย่องชมเชยตนเอง
อุกฺกสติ, - เสติ : ก. ยกตน, สรรเสริญ, ชมเชย, สดุดี
อุกฺกสโต : ก. วิ. โดยอุกฤษฏ์, โดยส่วนสูง, เบื้องบน
อุกฺกสนา : อิต. การยกย่องตนเอง, การสรรเสริญตนเอง
อุกฺกา : (อิต.) คบ (ของใช้สำหรับจุดไฟให้ สว่าง ทำด้วยของต่าง ๆ เช่น กาบมะพร้าว ชุบน้ำมันยาง เป็นต้น), คบเพลิง, คบไฟ, เบ้า, เตาไฟของช่างโลหะ, เตาถ่านสำหรับ หลอมโลหะ, เตา, เตาถ่าน, เตาตีเหล็ก, โคม, ประทีป, ตะเกียง, กำลังแห่งลม, ความเร็วของลม. วิ. อุสตีติ อุกฺกา. อุสุ ทาเห, โก. ส. อุกฺกา.
อุกฺกาจนา : อิต. การให้ความสว่าง, การสั่งสอน, การแนะนำ
อุกฺกาจิต : กิต. ทำให้สว่างแล้ว, ทำให้แจ่มแจ้งแล้ว
อุกฺกาเจติ : ก. วิดน้ำออก
อุกฺกาธาร : ป. ผู้ถือคบเพลิง
อุกฺกาปาต : (ปุ.) การตกแต่งประทีป, อุกกา- บาต (แสงสว่างเป็นดวงไฟตกมาจาก อากาศ ผีพุ่งใต้), ส. อุลฺกาปาต.
อุกฺกาเมติ : ก. ให้ก้าวไป, ให้หลีกไป
อุกฺการ : (ปุ.) ขี้, คูถ, อุจจาระ. วิ. อวกิรียเตติ อุกฺกาโร. อวปุพฺโพ, กิรฺ วิกฺขิปเน, อ, อวสฺสุตฺตํ (แปลง อว เป็น อุ), อิสฺสา (แปลง อิ เป็น อา).
อุกฺการภูมิ : อิต. พื้นที่เปื้อนคูถ, กองคูถ
อุกฺกาสติ : นป. ไอ, กระแอม
อุกฺกาสน : (นปุ.) การไอ, อาการไอ.
อุกฺกาสิก : (นปุ.) เกลียวผ้า.
อุกฺกิณฺณ : กิต. ขุดออก, ลากออก
อุกฺกิเลเทติ : ก. ทำให้สะอาด, ชำระ, ซัก, ฟอก
อุกฺกุชฺช : ค. หงาย, หงายขึ้น, ตั้งขึ้น
อุกฺกุชฺชน : (นปุ.) การหงาย. อุปุพฺโพ, กุชฺชฺ อโธมุขีกรเณ, ยุ. อุกฺกุฏน อุกฺโกฏน (ปุ., นปุ.?) การยกขึ้น, การเผยขึ้น, การเลิกขึ้น, การรื้อฟื้น.
อุกฺกุชฺเชติ : ก. หงาย, ให้ตั้งขึ้น, เปิดเผย
อุกฺกุฏฐิ : อิต. การตะโกน, การแผดเสียง, การโพนทะนา
อุกฺกุฏิก : (วิ.) กระหย่ง, กระโหย่ง. (ทำให้สูงขึ้นหรือทำสิ่งที่รวมกันอยู่ให้ ขยายตัวขึ้น).
อุกฺกุฏิก : ก. วิ. นั่งท่ากระโหย่ง, นั่งกระโหย่งเท้า
อุกฺกุส : ป. นกเขา, เหยี่ยวดำ
อุกฺกูร : ก. สูงลาดขึ้น, เป็นเนินลาด, ลาดชัน, ตลิ่งสูง
อุกฺโกจ : (วิ.) ไม่มีความหดเข้า, เผื่อแผ่.
อุกฺโกฏน : นป. การคดโกง, การกินสินบน; ความลำเอียง
อุกฺโกฏนก : ค. ซึ่งไม่เที่ยงธรรม
อุกฺโกเฏติ : ก. รื้อฟื้น, ยกขึ้นมาพิจารณาใหม่, คดโกง
อุกฺข : ค. สะอาด, หมดจด, ล้าง
อุกฺขตร : ป. วัวใหญ่, วัวตัวผู้
อุกฺขลิ : อิต. หม้อหุงข้าว, เครื่องหุงต้ม
อุกฺขลิก : (ปุ. นปุ.) หม้อ, หม้อข้าว, กระถาง.
อุกฺขลิกา : อิต. หม้อเหล็ก
อุกฺขลิมสิ : (นปุ.) เขม่าที่ก้นหม้อ, ดินหม้อ (ละอองดำ ๆ ซึ่งเกิดจากควันไฟที่หุงข้าว ด้วยฟืนติดอยู่ที่ก้นหม้อ).
อุกฺขลิ อุกฺขา อุขา : (อิต.) หม้อ, หม้อข้าว, กระถาง. วิ. อุสตีติ อุกฺขลิ. อุสฺ ทาเห, อิ, สสฺส ขลาเทโส, กฺสํโยโค. คำที่ ๒, ๓ ตั้ง อุขฺ คมเน, อ. คำที่ ๒ ซ้อน กฺ. ส. อุขา.
อุกฺขาล : (วิ.) เร็ว, พลัน, มาก, สูง. อุปุพฺโพ, ขลฺ จลเน, โณ. ส. อุกฺษาล.
อุกฺขิต : กิต. ถูกประพรมแล้ว, ถูกฉาบทาแล้ว
อุกฺขิตฺต : กิต. ถูกซัดไปแล้ว, ถูกเหวี่ยงแล้ว; เที่ยงตรง
อุกฺขิตฺตก : ค. ผู้ถูกสงฆ์ยกวัตร, ผู้ถูกลงโทษด้วยการยกออกเสียจากคณะ คือไม่ให้สมโภคร่วมกับสงฆ์
อุกฺขิปติ : ก. ยกขึ้น, เพิกขึ้น, ขว้างทิ้ง, ยกวัตร, ยักคิ้ว
อุกฺขิปน : นป. การยกขึ้น, การเพิกขึ้น, การขว้างทิ้ง, การยกภิกษุผู้มีอธิกรณ์ออกจากหมู่
อุกฺขิปน อุกฺเขปน : (นปุ.) อุกฺเขป
อุกฺเขฏิต : กิต. ถ่มน้ำลายแล้ว, สลัดทิ้งแล้ว; สะดุ้งแล้ว
อุกฺเขปก : ก. ผู้ยกวัตร, ผู้ลงโทษด้วยการยกภิกษุผู้มีอธิกรณ์ออกจากสงฆ์
อุกฺเขปนิยกมฺม : (นปุ.) กรรมอันสงฆ์พึงทำ แก่ภิกษุผู้อันสงฆ์พึงยกขึ้น, การลงโทษ โดยยกเสียจากหมู่. อุกฺเขปนิยกรรม เป็น กรรมที่สงฆ์พึงทำแก่ภิกษุผู้ต้องอาบัติแล้ว ไม่ยอมรับว่าเป็นอาบัติ และไม่ทำคืน (ไม่ ปลงอาบัติหรืออยู่กรรม) ด้วยการลงโทษ ยกเสียจากหมู่ คือ ตัดเสียชั่วคราว เป็น สังฆกรรมอันสงฆ์พึงทำด้วยวิธีญัติจตุตถ- กรรมวาจา. ไตร ๖/๑๓๔.