ขณิกตฺต : นป. ความมีเพียงชั่วครู่ชั่วยาม; ความหายไป
ขณิกสมาธิ : (ปุ.) สมาธิชั่วขณะ คือจิตที่ตั้งอยู่ ในอารมณ์เดียวชั่วครั้งชั่วคราว จิตที่นิ่งอยู่ ในอารมณ์เดียวชั่วคราว.
ขณิตฺติ : (อิต.) จอบ, เสียม, พลั่ว, ขนุ อวทาร- เณ, ติ, นสฺส ณตฺตํ, อุสฺส อิ. ตฺ สํโยโค.
ขณิตฺติ, - ตี : อิต. จอบ, เสียม, พลั่ว
ขเณน : ก. วิ. ชั่วขณะ, ชั่วครู่
ขตก : นป. ความเสียหาย, ความบาดเจ็บ
ขตฺต : (ปุ.) กษัตริย์(ผู้ป้องกันประเทศ,นักรบ). ขฏฺฏฺ สํวรเณ, อ. แปลง ฏฺฏฺ เป็น ตฺต.
ขตฺตช : ป. ผู้เกิดแต่วรรณะกษัตริย์ (แม่เป็นศูทร พ่อเป็นกษัตริย์)
ขตฺตธมฺม : ป. ธรรมนูญการปกครอง, หลักการปกครอง, รัฐศาสตร์
ขตฺตวิชฺชา : อิต., ขตฺตเวท ป. นโยบายการปกครอง, วิชาการปกครอง
ขตฺติมหาสาล : (ปุ.) กษัตริย์ผู้มหาศาล วิ. มหนฺโต ธนสาโร เยสํ เต มหาสาลา. แปลง ร เป็น ล. ขตฺติโย จ โส มหาสาโล จาติ ขตฺติยมหาสาโล.
ขตฺติย : (ปุ.) พระเจ้าแผ่นดิน, พระเจ้าอยู่หัว, กษัตริย์ เป็นชาตินักรบ เป็นวรรณที่ ๑ ในวรรณ ๔, เจ้านาย. วิ. ขตฺตสฺส อปจฺจํ ขตฺติโย. ณิก ปัจ. แปลง ก เป็น ย รูปฯ ๓๕๓.
ขตฺติยกญฺญา : (อิต.) นางกษัตริย์, หญิงผู้เป็น พระเจ้าแผ่นดิน. วิ. ขตฺติยา กญฺญา ขตฺติยกญฺญา ขตฺติยา เป็น ปุ. มาก่อน เมื่อเป็นบทปลงใช้เป็น ปุ. ตามเดิม เวลา แปล แปลเป็นอิต. ตามประธาน ถ้าศัพท์ ที่เป็นอิต. ก็เป็นอิตตามเดิม เช่น คงฺคานที เป็นต้น
ขตฺติยกุล : นป. วงศ์กษัตริย์, ราชตระกูล
ขตฺติยช : ป. ผู้เกิดแต่วรรณะกษัตริย์ (แม่เป็นพราหมณี)
ขตฺติยชาติย : (วิ.) เกิดแล้วโดยชาติแห่งกษัตริย์ วิ. ขตฺติยชาติยา ชาโต ขตฺติยชา ติโย. อิย ปัจ.
ขตฺติยปริสา : อิต. เหล่ากษัตริย์, พวกกษัตริย์
ขตฺติยมหาสาล : ป. กษัตริย์มหาศาล, กษัตริย์ที่มีพระราชสมบัติมาก
ขตฺติยมาน : ป. ขัตติยมานะ, มานะว่าเป็นกษัตริย์, มานะของกษัตริย์, ความถือตัวว่าเป็นกษัตริย์
ขตฺติยมายา : อิต. มารยากษัตริย์
ขตฺติยสุขุมาล : ค. ผู้ละเอียดอ่อน, ผู้นุ่มนวลเหมือนกษัตริย์, ผู้ดี
ขตฺติยา : (อิต.) นางกษัตริย์, หญิงผู้เป็นพระเจ้าแผ่นดิน, พระเจ้าแผ่นดินผู้หญิง. วิ. ขตฺติยสฺส อปจฺจํ ขตฺติยา. ณ ปัจ. อา อิต.
ขตฺติยานี : (อิต.) นางกษัตริย์, ฯลฯ. วิ. ขตฺติยสฺส อปจฺจํ ขตฺติยานี. อาน ปัจ. อี อิต. โมคฯสมาสกัณฑ์ ๓๓ ลง อานี ปัจ.
ขตฺติยา, - ยานี : อิต. นางกษัตริย์, เจ้าหญิง
ขตฺตุ : (ปุ.) คนผู้ขุด, นายสารถี, นายประตู, คนเฝ้าประตู.
ขตฺตุ : ก. วิ. ครั้ง, (ใช้ต่อหลังศัพท์สังขยา เช่น ติกฺขตฺตุ = สามครั้ง)
ขติ : (อิต.) การขุด, การเจาะ, การไช. ขนุ+ ติปัจ. ลบ นุ.
ขตุ : (ปุ.) หลุม, บ่อ, สระ, บ่อน้ำ. ขนุ+ตุ ปัจ. ลบ นุ.
ขทฺท : (ปุ.) คนตระหนี่?.
ขทฺธ : (ปุ.) หม้อ, กระถาง, ลอม, ไห ?
ขทิร : (ปุ.) ไม้ตะเคียน, ไม้พยอม, ไม้สะเดา. วิ. ขทนฺติ ทนฺตา อเนนาติ ขทิโร. ขทฺ หึสาเถริเยสุ, อิโร. ขาทียติ ปาณเกหีติ วา ขทิโร. ขาทฺ ภกฺเขเณ, โร, รสฺสตฺตํ, อสฺส อิตฺตญฺจ. แปลว่า ไม้สะแก ไม้สีเสียด ก็มี.
ขทิรงฺคชาตก : (นปุ.) ชาดกอันบัณฑิตกำหนด แล้วด้วยถ่านแห่งไม้ตะเคียน.
ขนก : (วิ.) ผู้ขุด. ขนุ อวทารเณ, ณฺวุ. ไม่มีฆะ รูปฯ ๕๕๕.
ขนฺติ : (อิต.) ความทน, ความอดทน, ความอดกลั้น. วิ. ขมนํ ขนฺติ. ขมฺ สหเน, ติ, ติสฺส นฺติ, ธาตฺวนฺตสฺส โลโป. แปลว่า ความควร ความชอบ, ความชอบใจบ้าง.
ขนฺติก : ค. ผู้อดทน, ความนิ่งเฉย
ขนฺติ, - ขนฺตี : อิต. ความอดทน, ความอดกลั้น
ขนฺติพล : (วิ.) ผู้มีกำลังอันบัณฑิตนับพร้อม แล้วว่าขันติ วิ. ขนฺติสํขาตํ พลํ อสฺส อตฺถีติ ขนฺติพโล. ณ ปัจ. ตทัสสัตถิตัท.
ขนฺติมนฺตุ : (วิ.) ผู้มีความอดทน, ฯลฯ. มนฺตุ ปัจ.
ขนฺติมนฺตุ, ขนฺตุ : ค. มีความอดทน
ขนฺตุ : (วิ.) ผู้ทน, ฯลฯ. ตุ ปัจ. แปลง ตุ เป็น นฺตุ ลบ มฺ หรือแปลง มฺ เป็น นฺ.
ขนฺทติ : ก. กระโดด
ขนฺธ : (ปุ.) ขันธะ ขันธกุมาร ชื่อของขันธกุมาร ๑ ใน ๓ ชื่อ อีก ๒ ชื่อคือ กุมาร สตฺติธร. วิ. ขณฺฑติ ทานผลนฺติ ขนฺโธ. ขฑิ ขณฺเฑ, อ, ฑสฺส ธตฺตํ. ขํ สคฺคํ ธาติ วิทธาตีติ วา ขนฺโธ. ขปุพฺโพ ธา ธารเณ, อ, นิคฺคหิตา คโม.
ขนฺธก : (ปุ.) ต้น, ลำต้น. ขาทฺ ภกฺขเณ, โก. แปลง ขาทฺ เป็น ขนฺธ ไม่ลบ ก ปัจ. รูปฯ ๖๕๘.
ขนฺธเทส : (ปุ.) ที่ที่คอ, ที่ที่คอช้างตรงควาญ ช้างนั่ง. ดูรูปภาพจิตรกรรมประกอบ. วิ. ขนฺโธ เอว เทโส ขนฺธเทโส.
ขนฺธธาตุอายตนาทิเภท : (วิ.) อันต่างด้วย ธรรมมีขันธ์และธาตุและอายตนะเป็นต้น. เป็น ต.ตัป. มี ส. ทวัน. และ ฉ. ตลุ เป็นท้อง.
ขนฺธปญฺจก : (นปุ.) หมวดห้าแห่งขันธ์.
ขนฺธปริหรณทุกฺข : (นปุ.) ทุกข์ในเพราะอันบริหารซึ่งขันธ์
ขนฺธเภท : (ปุ.) การทำลายขันธ์ (แตกดับ สิ้นชีวิต ตาย).
ขนฺธสนฺตาน : (นปุ.) ความสืบต่อแห่งขันธ์.