ชิณฺณพฺยาธิมตสงฺขาต : (วิ.) อันบัณฑิตนับ พร้อมแล้วว่าชนผู้แก่แล้วและชนผู้เป็น พยาธิและชนผู้ตายแล้ว.
ชิณฺณวสน : (นปุ.) ผ้าเก่า.
ชิต : ๑. นป. ความชนะ;
๒. ชนะแล้ว, มีชัยแล้ว, ปราบปรามได้แล้ว
ชิตตฺต : ๑. นป. ความมีชัย, ความชนะ;
๒. ค. ผู้มีตนชนะแล้ว, ผู้ชนะตนแล้ว
ชิติ : (อิต.) ความชนะ, ความมีชัย. ชิ ชเย, ติ.
ชิตินฺทฺริย : (วิ.) พระชินะ พระชิน พระนาม ของพระพุทธเจ้าพระนาม ๑ ใน ๓๒ พระ นาม, พระพุทธเจ้า (ผู้ชนะ). วิ. ชินาตีติ ชิโน. ปญฺจ มาเร อชินีติ วา ชิโน. ปาปเก อกุสเล ธมฺเม มาราทโย จ อชินีติ วา ชิโน. ชิ ชเย, อิโน. ส. ชิน.
ชิน : (ปุ.) ความเสื่อม, ความสิ้น, ความเสื่อม สิ้น, ความย่อยยับ. ชิ ชานิยํ, อิโน. ผักชี ล้อม ก็ แปล.
ชินจกฺก : นป. พระธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า
ชินปุตฺต : ป. ชินบุตร, สาวกของพระพุทธเจ้า
ชินปุตฺต ชิโนรส : (ปุ.) บุตรแห่งพระชิน, บุตร แห่งพระพุทธเจ้า, พระสงฆ์.
ชินภูมิ : อิต. ภูมิหรือพื้นที่ของผู้ชนะ
ชินวร : (ปุ.) พระพุทธผู้ประเสริฐ, พระพุทธเจ้า
ชินสาสน : นป. ศาสนาหรือคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า
ชินาติ : ก. ชนะ, มีชัย
ชิเนนฺท : (ปุ.) พระพุทธเจ้า (เป็นจอมแห่งความชนะ).
ชิมฺห : (วิ.) คด, คดเคี้ยว, โค้ง, โกง. งอ, บิด. หา จาเค, โม. เทวภาวะหา รัสสะ แล้ว แปลง ห เป็น ช แปลง อ เป็น อิ เปลี่ยน อักษรคือเอา ม ไว้หน้า ห ตัวธาตุ.
ชิมฺหค : (ปุ.) สัตว์ผู้ไปคด, งู. ชิมฺหปุพฺโพ, คมฺ คติยํ, กฺวิ.
ชิมฺหตา : อิต. ความคดโกง, ความไม่ซื่อ
ชิมฺเหยฺย : นป. ความคด, ความหลอกลวง, ความฉ้อโกง
ชิยา : (อิต.) สาย, สายธนู. ชรฺ วโยหานิมฺหิ, อ, ชิยอาเทโส.
ชิร ชีร : (วิ.) แก่, คร่ำคร่า, แก่คร่ำคร่า, ชำรุด, ทรุดโทรม, ยุ่ย, ย่อย. ชรฺ ธาตุ อ ปัจ.แปลง อ ที่ ช เป็น อี ศัพท์ต้นรัสสะ หรือตั้ง ชีรฺ พฺรูหเณ, อ.
ชิรณคฺคิ ชีรณคฺคิ : (ปุ.) ไฟอันยังกายให้ ทรุดโทรม, ไฟอันยังอาหารให้ย่อย, ไฟย่อยอาหาร.
ชิรณ ชีรณ : (นปุ.) ความแก่, ฯลฯ. ยุปัจ.
ชิวฺหคฺค : (ปุ.) ปลายแห่งลิ้น, ปลายลิ้น.
ชิวฺหา : (อิต.) ลิ้น ( อวัยวะสำหรับลิ้มรส ) วิ. ชีวนฺติ เอตายาติ ชิวฺหา. ชีวิตนิมิตฺตํ รโส ชีวิตํ นาม, ตํ อวฺหยตีติ วา ชิวฺหา. ชีวฺ ปาณธารเณ, โห, รสฺสตฺตํ. ส. ชิวฺหา.
ชิวฺหาปสาท : ป. ชิวหาประสาท, ความรับรู้รส
ชิวฺหามูลย : ป. ลิ้นไก่
ชิวฺหายตน : (นปุ.) อายนะคือลิ้น, ชิวหาประ สาท (หมายเอาประสาทรับรู้รส).
ชิวฺหาวิญฺญาณ : นป. ความรู้สึกทางลิ้น, ความรับรู้รส
ชิวฺหาสมฺผสฺส : ป. การกระทบด้วยลิ้น, ความสัมผัสทางลิ้น
ชีน : ค. เสื่อม, ลด, เปลือง, หมดไป
ชีมูต : (ปุ.) ชีมูตะ ชื่อเมฆชื่อ ๑ ใน ๑๑ ชื่อ, เมฆ. วิ. ชีวนํ ชลํ มูตํพทฺธ มเนนาติ ชีมูโต, วนโลโป. โลกานํ วา ชีวิตํ มุนาตีติ ชีมูโต. วิตโลโป, ชีวิตสฺส ชีอาเทโส วา, มุ พนฺธเน , โต, ทีโฆ. สัททนีติ วิ. ชีวนสฺส มูโต ชีมูโต.
ชีมูตวาหี : ป. ควัน
ชียติ : ก. เสื่อม, หมดไป, เก่า, คร่ำคร่า, แก่
ชีร : (นปุ.) มีดสำหรับใช้เครื่องบูชา, เมล็ด ผักชี, เมล็ดยี่หร่า. ส. ชีร.
ชีรก : (นปุ.) ผักชี, ยี่หร่า, เทียนขาว, เทียน เยาวพาณี, กะเม็ง.
ชีรณ : (นปุ.) ความแก่, ฯลฯ ชรฺ ธาตุ ยุ ปัจ. แปลง อ เป็น อี. ส. ชีรฺณ.
ชีรณฏีกา : (อิต.) ฎีกาเก่า, ฎีกาโบราณ.
ชีรณตา : อิต. ความเป็นคืออันชรา, ความชรา, ความเก่าแก่, ความคร่ำคร่า, ความเสื่อม, ความทุพพลภาพ
ชีรณเตช : (ปุ.) ไฟยังกายให้ทรุดโทรม.
ชีรติ, ชิรยติ : ก. เก่า, แก่, ชรา, คร่ำคร่า, เสื่อม
ชีราเปติ, ชีเรติ : ก. ให้คร่ำคร่า, ให้เก่าแก่, ให้เสื่อม; ให้ย่อย
ชีว : (ปุ.) อาตมะ, อาตมัน, พระพฤหัสบดี, สัตว์, ชน, คน, ความเป็นอยู่, ความมีชีวิต อยู่, ความเกิด, ชีพ (ความเป็นอยู่). ชีวฺ ปาณธารเณ, อ. ส. ชีว.
ชีวก : ๑. ป. เทียนขาว, กะเม็ง ;
๒. ค. ผู้เป็นอยู่
ชีวคาห : (วิ.) จับเป็น.
ชีวชีวก : (ปุ.) นกพริก.
ชีว ชีวน : (วิ.) เป็น ( ยังไม่ตาย ), เป็นอยู่.
ชีวญฺชีว : (ปุ.) นกพริก, นกโพระดก. วิ. ชีวชีวาติ สทฺทํ กโรตีติ ชีวญฺชีโว.
ชีวติ : ก. เป็นอยู่, มีชีวิตอยู่