เขป : (ปุ.) การติเตียน, การนินทา, ความติเตียน. วิ. ขิปนํ พหิกรณํ เขโป. ขิปฺ เปรเณ, โณ. อภิฯ ลง ปัจ.
เขปก : (ปุ.) คนแผลงศร. ขิปฺ เขเป, ณฺวุ.
เขป เขปน : (นปุ.) การทิ้ง, การขว้าง. การขว้างไป, การโยนไป, ฯลฯ. ขิปฺ ฉฑฺฑนาทีสุ, อ, ยุ.
เขปน : นป. การสิ้นไป, การหมดไป
เขเปติ : ก. ปล่อยให้สิ้นไป (เวลาหรือสมบัติ), ให้เวลาล่วงเลยไป
เขม : (วิ.) ดี, งาม, เจริญ, ประเสริฐ, สบาย, สบายใจ, ปลอด, ปลอดภัย, ปลอดโปร่ง, สำราญ, เป็นมงคล, เกษม. วิ. ขียเตตฺถ อสุภนฺติ เขมํ. ขี ขเย, โม.
เขมจารี : (วิ.) ผู้ประพฤติซึ่งธรรมอันเกษม วิ. เขมํ จรตีติ เขมจารี, ผู้ประพฤติซึ่งธรรมอัน อันเกษมโดยปกติ วิ. เขมํ จรติ สีเลนาติ เขมจารี. ผู้มีความประพฤติซึ่งธรรมอัน เกษมเป็นปกติ. ผู้มีปกติประพฤติซึ่งธรรม อันเกษม วิ. เขมสฺส จรณสีโลติ เขมจารี.
เขมฏฐาน : นป. สถานที่อันเกษม, สถานที่ปลอดภัย
เขมฏฐิต : ค. ผู้ดำรงอยู่ในความเกษม, ผู้สำราญ
เขมปฺปตฺต : ค. ผู้ตั้งอยู่ในความเกษมสำราญ
เขมี : (วิ.) มีความดี, ฯลฯ. อี ปัจ. ตทัสสัตถิตัท.
เขล เขฬ : (ปุ.) น้ำลาย วิ. ขํ อากาสํ อิลตีติ เขโล เขโฬ วา. ขปุพฺโพ, อิลฺ คติยํ, โณ, อิสฺเส. ขียตีติ วา เขโฬ. ขี ขเย, โฬ. เขฬตีติ วา เขโฬ เขฬฺ คติยํ,อ. ขลฺ วา สญฺจิน- นจลเนสุ โณ, อสฺเส. เป็น อิต. นปุ. ก็มี.
เขฬ : ป. เขฬะ, น้ำลาย, เสมหะ, เสลด
เขฬกิลินฺน : ค. อันเปื้อนด้วยน้ำลาย
เขฬมลฺลก : ป. กระโถน
เขฬสิก, เขฬากปฺป : ค. ผู้กลืนกินน้ำลาย (เป็นคำที่หยาบคายหรือใส่โทษ), ผู้ติดในลาภสักการะ
โข : (อัพ. นิบาต) ได้ยินว่า, แล, แท้, แท้จริง, นัก
โขฏ โขฑ โขร โข : (วิ.) กระจอก, เขยก.
โขณฺฑ : (วิ.) กระจอก, คนเขยก, คนขา เขยก.
โขภ : (ปุ.) ความกำเริบ, ความปั่นป่วน. ขุภฺ, สญฺจลเน, อ, ยุ.
โขภน : (นปุ.) ความกำเริบ, ความปั่นป่วน. ขุภฺ, สญฺจลเน, อ, ยุ.
โขเภติ : ก. สะดุ้ง, กระเพื่อม, หวั่นไหว, ไม่สงบ
โขม : (นปุ.) ผ้าทอด้วยเปลือกไม้, ผ้าเปลือก ไม้, ผ้าขาว?, ผ้าป่าน, ผ้าใยไหม (ผ้า ลินิน), ผ้าโขมะ, โขมพัตถ์ (ผ้าทำด้วย เยื่อไม้). วิ. ตนุรุหํ ขายติ (ขุยฺยติ) อุตฺตมภาเวนาติ โขมํ. ขุ สทฺเท, โม. ขุมาย วา วิกาโร โขมํ. ณ ปัจ. ราคาทิตัท.
โขมทุสฺส : นป. ผ้าลินิน, ผ้าเปลือกไม้; ชื่อหมู่บ้านตำบลหนึ่งในแคว้นสักกะ
โขมวตฺถ : (นปุ.) ผ้าทอด้วยเปลือกไม้, ผ้าทอ ด้วยเยื่อไม้, ผ้าป่าน, โขมพัตถ์.
โขลก : (นปุ.) หม้อ, ไห, กระถาง, หมวดทหาร จอมปลวก, ผลหมาก.
ค : (วิ.) ไป, ถึง, เป็นไป, นำไป. คมฺ คติยํ, กฺวิ, โร วา.
คคฺคร : นป. เสียงร้อง, เสียงคำราม
คคฺครา : อิต. ชื่อทะเลสาบ
คคฺครายติ : ก. ร้อง, คำราม, แผดเสียง, คราง
คคฺครี : (อิต.) ภาชนวิกัติสำหรับคนนมให้เป็น เนย วิ. คคฺค อิติ สทฺทํ ราตีติ คคฺครี. คคฺคปุพฺโพ, รา อาทาเน, อี.
คฺคญฺญ : (วิ.) สูงสุด, ประเสริฐสุด.
คคน : (นปุ.) ที่เป็นที่ไปแห่งนก, กลางหาว, อากาศ, ฟ้า, ท้องฟ้า. วิ. คจฺฉานฺเตตฺถ วิหงฺคมาทโยติ คคนํ. คมฺ คติยํ, ยุ, มสฺส โค. เมฆ พระอาทิตย์? เป็น คคณ บ้าง.
คคนคามี : ค. ผู้ไปในท้องฟ้า (นก)
คคนมฺพร : (นปุ.) ฟ้า, ท้องฟ้า. คคน+อมฺพร.
คคเนจร : (ปุ.) ดาว, ผีฟ้า, แกงได คือรอยกากบาทหรือขีดเขียนซึ่งคนไม่รู้หนังสือ ขีดเขียนไว้เป็นสำคัญ.
คงฺคา : (อิต.) น้ำ (น้ำทั่วๆไป), คงคา ชื่อแม่น้ำ สายที่ ๑ ใน ๕ สาย ของอินเดีย. วิ. สพฺพตฺร คจฺฉตีติ คงฺคา คมฺ คติยํ, อ, คาคโม, มสฺส นิคฺคหิตํ (แปลง ม เป็น นิคคหิต แล้วแปลง นิคคหิตเป็นพยัญชนะที่สุดวรรค). อา อิต. แปลว่า แม่น้ำ ทะเล ก็มี.
คงฺคาตีร : นป. ฝั่งแม่น้ำ
คงฺคาทฺวาร : (ปุ. นปุ.) ประตูน้ำ, ปากน้ำ.
คงฺคาธาร : (ปุ.) มหาสมุทร, ทะเลหลวง, พระ ศิวะ.
คงฺคาปาร : นป. ฝั่งโน้น
คงฺคาโสต : ป. กระแสน้ำ
คงฺเคยฺย : (วิ.) เกิดในแม่น้ำคงคา, อยู่ในแม่น้ำ คงคา. วิ. คงฺคาย ชาโต คงฺเคยฺโย. คงฺคาย วสตีติ คงฺเคยฺโย. เณยฺย ปัจ. ราคาทิตัท. รูปฯ ๓๖๒.
คจฺฉ : (ปุ.) กอ, กอไม้, กอผัก, ต้นไม้, คมฺ คติยํ, โณ. แปลง คม เป็น คจฺฉ อภิฯ ฎีกาฯ และรูปฯ แปลง ม เป็น จฺฉ.
คจฺฉติ : ก. ไป, เดินไป, เคลื่อนไป
คช : (ปุ.) ช้าง, ช้างพลาย. วิ. คชตีติ คโช. คช. สทเท มทฺทเน วา อ.
คชกุมฺภ : ป. กระพองช้าง
คชกุล : นป. ตระกูลช้าง
คช, คชก : ป. ช้าง