โสภญฺชน : (ปุ.) มะรุม วิ. โสภํ ชเนตีติ โภญฺชโน. โสภปุพฺโพ. ชนฺ ปาตุภเว, อ. โสภติ อญฺชนํ เอเตน เหตุภูเตนาติ วา โสภญฺชโน.
โสภณ : ค. งาม
โสภณ โสภณ : (วิ.) ดี, งาม, ดีนัก, เป็นที่ชอบใจ. จรูญ, จำรูญ. รุ่งเรือง. สุภฺ ทิตฺติยํ, ยุ, อุสฺโส ศัพท์ต้น แปลง น ซึ่งแปลงมาจาก ยุ เป็น ณ. ส. โศภน.
โสภติ : ก. งาม
โสภา : (อิต.) ความดี, ความงาม, ความเจริญ, ความรุ่งเรือง. วิ. สุนฺทรํ ภาตีติ โสภา. สุนฺทรปุพฺโพ, ภาทิตฺติยํ, อ. สุภฺ ทิตฺติยํ วา, โณ, อิตฺถิยํ อา.
โสภิณี : (อิต.) หญิงงาม. ไทย โสภิณี โสเภณี ใช้ในความว่า หญิงงามเมือง คือหญิงที่หากินในทางประเวณี เป็นศัพท์ที่ตัดมาจากคำ นครโสภิณี.
โสภิต : (วิ.) งาม, ดี, ไพโรจน์. ต ปัจ. อิ อาคม.
โสเภติ : ก. ทำให้งาม, ประดับ
โสม : (ปุ.) พระจันทร์, ดวงจันทร์. วิ. กนฺติยา สห วิชฺชตีติ โสโม. สุขํ อภสฺสวตีติ วา โสโม. สุ ปสเว สวเน วา, โม, อุสฺโส. ส. โสม.
โสมนสฺส : (นปุ.) ความเป็นแห่งบุคคลผู้มีใจดี, ความเป็นผู้มีใจดี, ความปลาบปลื้ม, ความเบิกบาน, ความสุขทางใจ, ความสุขทางใจ, ความโสมนัส, โสมนัส คือเสวยอารมณ์ที่สบายอันเกิดแต่เจโตสัมผัส. วิ. สุมนสฺส ภาโว โสมนสฺสํ. สุมน+ณฺย ปัจ. ภาวตัท. แปลง อุ เป็น โอ ลบ ณฺ ลงสฺ อาคม แปลง ย เป็น ส รูปฯ ๓๗๑.
โสมนสฺสสหคตญาณสมฺปยุตฺตภาว : (ปุ.) ความเป็นแห่งเจตนาอันสหรคตแล้วด้วยโสมนัสและเจตนาอันสัมปยุตแล้วด้วยญาณ.
โสมปม : (วิ.) เป็นไปกับด้วยอุปมา.
โสมฺม : (วิ.) เป็นที่พอใจ, เป็นที่พึงใจ. ส. โสมฺม.
โสมวกฺก : (ปุ.) พะยอมขาว วิ. เสตวณฺณตาย โสโม, กปฺปูรสทิโส วกฺโก วกฺกล เมตสฺสาติ โสมวกฺโก. กฤษณา ก็แปล.
โสมวลฺลิกา : (อิต.) กำยาน วิ. โสมสมตาย การิกา วลฺลี โสมวลฺลิกา. สตฺเถ โก, อติถิยํ อา.
โสมวาร : (ปุ.) วันจันทร์.
โสรจฺจ : (นปุ.) ความเป็นแห่งบุคคลผู้ยินดีแล้วในธรรมอันงาม, ความเป็นแห่งบุคคลผู้ยินดีในธรรมอันงาม, ความเป็นผู้ยินดีในธรรมอันงาม, ความระมัดระวัง, ความไม่ฟุ้งซ่าน, ความไม่คะนอง, ความเรียบร้อย, ความเสงี่ยม. วิ. สุรตสฺส ภาโว. โสรจฺจํ. สุรต+ณฺยปัจ. ภาวตัท.
โสรวาร : (ปุ.) วันเสาร์. ส. เสารวาร.
โสรสโสฬส : (ไตรลิงค์) สิบหก. แจกรูปเหมือนปญฺจ วิ. จ ทส จ โสรส โสฬส วา. ฉหิ อธิกา ทสาติ โสรส โสฬส วา. ฉ+ทส แปลง ฉ เป็น โส ท เป็น ร หรือ ฬ. โมคฯสมาสกัณฑ์ ๑๐๑, ๑๐๔. ส. โษฑศนฺ
โสเรยฺย : (ปุ.) โสเรยยะ ชื่อพระเถระ.
โสวจสฺส : (นปุ.) ความเป็นแห่งบุคคลผู้อันบุคคลว่าได้โดยง่าย, ความเป็นแห่งบุคคลผู้อันบุคคลสอนได้โดยง่าย, ความเป็นแห่งบุคคลผู้ว่าง่าย, ความเป็นคนว่าง่าย, ความเป็นผู้ว่าง่าย, ความเป็นผู้ว่าง่ายสอนง่าย. วิ. สุวจสฺส ภาโว โสวจสฺสํ. สุวจ+ณฺย ปัจ. ภาวตัท. พฤทธิ อุ เป็น โอ ลบ ณฺ ลง สฺ อาคม แปลง ย เป็น ส หรือ แปลง สฺย เป็น สฺส ก็ได้.
โสวจสฺสตา : (อิต.) ความเป็นแห่งบุคคลผู้อันบุคคลว่าได้โดยง่าย, ฯลฯ, ความเป็นผู้ว่าง่ายสอนง่าย. โสวจฺสฺส+ตา ปัจ. ภาวตัท. สกัด.
โสวณฺณ : ๑. ค. มีผิวงาม;
๒. นป. ทองคำ
โสวณฺณ โสวณฺณมย : (วิ.) อัน...ทำแล้วด้วยทอง, อันเป็นวิการแห่งทอง, เป็นวิการแห่งทอง, สำเร็จแล้วด้วยทอง, ศัพท์ต้น สุวณฺณ ลง ณ ปัจ. ราคาทิตัท. ศัพท์หลังลง มย ปัจ. ปกติตัท.
โสวิทลฺล : (ปุ.) คนใช้สำหรับฝ่ายใน, คนแก่. วิ. โสกํ วินฺทตีติ โสวิทลฺโล. โสกปุพฺโพ, วิทฺ ลาเภ, โล, กโลโป.
โสวีร : (นปุ.) น้ำส้ม. วิ. สุวีรรฎฺเฐ ภวํ โสวีรํ, ณ ปัจ, ราคาทิตัท.
โสส : (ปุ.) โรคผอมแห้ง, โรคฝีในท้อง, โรคปอด, วัณโรคในปอด, หืด, ไอ, มองคร่อ ชื่อโรคชนิดหนึ่ง มีเสมหะแห้งอยู่ในลำหลอดปอด. วิ. รสาทิสตฺตธาตุโย โสสยตีติ โสโส. สุสฺ โสสเน, โณ.
โสสน : (วิ.) ผาก, แห้ง, เหี่ยว. ยุปัจ.
โสสนปตฺต : (นปุ.) กระดาษซับ.
โสสานิก : (วิ.) ผู้อยู่ในป่าช้า วิ. สุสาเน วสตีติ โสสานิโก. ผู้มีการอยู่ในป่าช้าเป็นปกติ วิ. สุสาเน วสนํ สีลมสฺสาติ โสสานิโก. ผู้มีปกติอยู่ในป่า วิ. สุสาเน วสนสีโล โสสานิโก. ผู้อยู่ในป่าช้าเป็นวัตร. ณิก ปัจ. ตรัตยาทิตัท.
โสสานิกงฺค : (นปุ.) องค์แห่งภิกษุผู้มีอันอยู่ในป่าช้าเป็นวัตร, โสสานิกังคะ ชื่อธุรงค์อย่าง ๑ ใน ๑๓ อย่าง ผู้สมาทานธุดงค์นี้ต้องอยู่ในป่าช้า.
โสเสติ : ก. เหี่ยวแห้ง
โสหชฺช : (ปุ.) คนใจดี. สุหทโย เอว โสหชฺโช.
โสหิจฺจ : (นปุ.) ความเป็นแห่งความอิ่ม. วิ. สุหิโต ติตฺโต, ตสฺส ภาโว โสหิจฺจํ. ณฺย ปัจ. ภาวตัท. ความอิ่ม. ณฺย ปัจ. สกัด.
โสฬส : ค. สิบหก
ห : (ปุ.) อาวุธ อุ. อินฺทห อาวุธของพระอินทร์.
หงฺกร : (ปุ.) การรบพุ่ง, สงคราม. กลห+กร ลบ กล ลงนิคคหิตอาคม.
หฺชช : (วิ.) อันพึงใจ, น่าพึงใจ, น่ายินดี, ยินดี, พึงใจ. วิ. หทเย สาธุ หชฺชํ หทยสฺส วา ปิยนฺติ หชฺชํ. หทย+ณฺย ปัจ. ลบอักษรที่สุดแห่งศัพท์ คือ ย ลบ อ ที่ ท และ ลบ ณฺ แปลง ทฺย เป็น ชฺช.
หญฺญติ : ก. ถูกฆ่า, ถูกเบียดเบียน
หญฺญน : นป. การถูกฆ่า, การถูกเบียดเบียน
หฎก : (นปุ.) ทอง, ทองคำ. หฎ ทิตฺติยํ, อโก.
หฎฺฐตุฎฺฐ : (วิ.) ทั้งร่าเริงแล้วทั้งยินดีแล้ว.
หฎฺฐปหฎฺฐ : (วิ.) ทั้งร่าเริงแล้วทั้งร่าเริงยิ่งแล้ว.
หฏ : กิต. นำไปแล้ว
หฏฺฐ : กิต. ยินดีแล้ว
หฐ : (วิ.) ข่มเหง, กุมเหง, หักหาญเอา, พลการ. หฐฺ พลกฺกาเร, อ. ส. หฐ.
หณน หนน : (นปุ.) การกำจัด, ฯลฯ, การกระทบ, ความกำจัด, ความเบียดเบียน. หนฺ หึสายํ, ยุ. ศัพท์ต้นแปลงที่สุดธาตุเป็น ณ. ส. หนน.
หณุ หนุ หนุกา : (อิต.) คาง. วิ. หนฺติ โอทนาทีสุ วณฺณวิเสสํ นาเสตีติ หณฺ หนุ วา. โภชนํ หนติ เอเตนาติ หณุ หนุ วา. หนฺ หึสายํ, อุ. อภิฯ. รูปฯ ๖๖๕ ลง ณุ, นุ ปัจ. ลบที่สุดธาตุ ศัพท์ต้นคง ณุ ไว้ ศัพท์ที่ ๓ ลง ก สกัด อา อิต. ส. หนุ.
หต : กิต. ฆ่าแล้ว, ทำลาย
หตฺถ : (ปุ.) หัตถะ หัสตะ ชื่อดาวฤกษ์กลุ่มที่ ๑๓ ใน ๒๗ กลุ่ม มี ๕ ดวง, ดาวศอกคู้. วิ. หตฺถสณฺฐานตาย หตฺโถ.