อุทพินฺทุ : นป. หยาดน้ำ
อุทพินฺทุ อุทวินฺทุ : (นปุ.) หยาดแห่งน้ำ, หยาดน้ำ.
อุทย : (ปุ.) การขึ้น, การตั้งขึ้น, การโผล่ขึ้น, การเกิดขึ้น, อุทัย ชื่อภูเขาข้างบูรพทิศ, อุทัย การโผล่ขึ้นแห่งดวงอาทิตย์. อุปุพฺโพ, อยฺ คมเน, อ, ทฺอาคโม. ส. อุทย.
อุทยตฺถคม : ป. การเกิดขึ้นและการเสื่อม
อุทยตฺถคามินี : ค. ซึ่งเกิดขึ้นและเสื่อมไป
อุทยตฺถิก : ป. ผู้ปรารถนาความเจริญ
อุทยติ : ก. ขึ้น, โผล่ขึ้น
อุทยน : นป. การขึ้นไป, ความเจริญ
อุทยพฺพย : (นปุ.) ความตั้งขึ้นและความเสื่อม ไป, ความเกิดและความดับ. อุทย+วย แปลง ว เป็น พ ซ้อน พฺ.
อุทยพฺพยานุปสฺสนญาณ อุทยพฺพยานุปสฺสนาญาณ : (นปุ.) ญาณพิจารณาเห็นทั้งความเกิดทั้งตามดับ, ปรีชาคำนึงเห็นทั้งความเกิดทั้ง ความดับ, ปรีชาคำนึงเห็นความเกิดและ ความดับ, ปัญญาพิจารณาเห็นความเกิด และความดับ.
อุทยพฺพยานุปสฺสี : ค. ผู้มีปกติเห็นความเกิดขึ้นและเสื่อมไป
อุทร : (นปุ.) ท้อง, กระเพาะอาหาร. วิ. อุทรติ อุทธํ คจฺฉติ วายุ มเตฺรติ อุทรํ. อุปุพฺโพ, ทรฺ คมเน, อ. ส. อุทร.
อุทรงฺค : (นปุ.) แถวหนังแห่งท้อง (อุทร- จมฺมราชิ).
อุทรตฺตาณ : นป. ผ้ากันเปื้อน, ผ้าคาดเอว
อุทรปฏล : นป. เยื่อท้อง, เยื่อกระเพาะอาหาร
อุทรปูร : ค. เต็มท้อง, เต็มกระเพาะ
อุทฺรภติ : ก. กิน, เคี้ยวกิน
อุทรภิ : (ปุ.) ทะเล, พระอาทิตย์.
อุทฺรย, อุทฺทย : ค. ให้ผล, อำนวยผล
อุทรวฏฏิ : อิต. ถุงท้อง, บริเวณกระเพาะ
อุทรวาต : ป. ลมในท้อง, การปวดท้อง
อุทรามย : ป. โรคบิด
อุทราวตฺต : ป. สะดือ
อุทราวเทหก : ก. วิ. ล้นกระเพาะ
อุทราเวฏฐ : ป. เหล็กคดงอ, ไม้คดงอ
อุทริย : (วิ.) มีในท้อง วิ. อุทเร ภวํ อุทริยํ. อิย ปัจ. เป็น อุทรีย โดยลง อีย ปัจ. บ้าง.
อุทริล : (วิ.) อ้วน, พี. ส. อุทริล.
อุทฺรียติ, อุทฺทียติ : ก. ชำรุด, เสื่อมโทรม, กระจัดกระจาย
อุทฺรียน, อุทฺทียน : นป. การชำรุด, การแตกออก, การกระจัดกระจาย
อุทวสิต : นป. บ้าน, เคหสถาน
อุทสฺสเย : ก. ให้ครอง, ให้ดำรง
อุทหารก : (วิ.) ผู้ขุดร่องน้ำ, ผู้นำน้ำไป, ผู้นำ น้ำไปด้วยเหมือง. อุทกปุพฺโพ, อุทปุพฺโพ วา, หรฺ หรเณ, ณฺวุ. ถ้าตั้งอุทก เป็น บทหน้า พึงลบ ก.
อุทหาริก : ป. ผู้นำน้ำไป
อุทหาริย : นป. การนำน้ำไป
อุท อุทก : (นปุ.) น้ำ. วิ. อุทติ อุทฺทติ วา ทฺรวํ กโรตีติ อุทํ อุทกํ วา. อุทิ อุทฺทฺ วา ปสวนเกฺลทเนสุ, อ, โก. ถ้าตั้ง อุทฺทฺ ลบ ทฺ สังโยค. ศัพท์หลังลง ณฺวุ ปัจ. ก็ได้. ส. อุท อุทก.
อุทาคจฺฉติ : ก. บรรลุ, ถึงความสำเร็จ
อุทาน : (นปุ.) การเปล่ง, คำเปล่ง, คำที่เปล่ง ขึ้นทันที. อุปุพฺโพ, อิ อุจฺจารเณ, ยุ, ทฺ อาคโม, แปลง อิ เป็น อา.
อุทานคาถา : (อิต.) คำที่เปล่งขึ้นด้วยความเบิกบานใจ.
อุทาเนติ : ก. อุทาน, เปล่ง, เปล่งวาจา
อุทาร : (วิ.) เลิศ, ยิ่ง, เลิศยิ่ง, ใหญ่, ยิ่งใหญ่, วิเศษ, สำคัญ, สูง. ส. อุทาร.
อุทาว : อ. หรือ, หรือว่า
อุทาวตฺต : กิต. ละแล้ว, กลับแล้ว
อุทาสีน : (วิ.) เป็นกลาง (ไม่เข้าข้างฝ่ายใด ฝ่ายหนึ่ง), นั่งอยู่นอกพวก, นั่งนอกพวก. อุ อา บทหน้า สี ธาตุ อาน ปัจ. แปลง อาน เป็น อีน. ส. อุทาสีน.
อุทาหฏ : กิต. อุทานแล้ว, เปล่งแล้ว, นำมาอ้างแล้ว
อุทาหรณ : (นปุ.) การอ้างอิง, การยกขึ้นให้ เห็น, การยกขึ้นมา, การนำขึ้นมา, ตัวอย่าง. วิ. อุทาหรียเต ปกตสฺโสปปาทนายาติ อุทาหรณํ. อุ อาปุพฺโพ, หรฺ หรเณ, ยุ, ทฺอาคโม. ส. อุทาหรณ.
อุทาหรติ : ก. เปล่ง, สวด, ยกมาอ้าง
อุทาหาร : ป. การเปล่ง, การสวด, การสาธยาย
อุทาหุ : (อัพ. นิบาต) หรือ, หรือว่า, หรือไม่.
อุทิกฺขติ : ก. มองดู, ตรวจดู; หวัง; ริษยา
อุทิกฺขิตุ : ป. ผู้มองดู