นิราสว : ค. ผู้หมดอาสวะ, ผู้ไม่มีอาสวะ, ผู้ปราศจากความชั่วช้า
นิราสส : ค. ปราศจากความปรารถนาหรือความหวัง
นิราสาท : ค. ซึ่งไม่มีรส, ซึ่งหมดความสนุกสนาน
นิราหาร : ค. ไม่มีอาหาร, ปราศจากอาหาร, อดอาหาร
นิริงฺคินี : (อิต.) เส้นเลือด, สายเลือด. นิ+ ริงฺคินี. ส. นิริงฺคินี ผ้าคลุม.
นิริญฺชน : ค. อันไม่เคลื่อนไหว, อันไม่หวั่นไหว, คงทน, คงที่
นิรินฺธน : (วิ.) มีเชื้อออกแล้ว, ไม่มีเชื้อ, หมด เชื้อ, สิ้นเชื้อ, ไร้เชื้อ, ปราศจากเชื้อ. นิ+อินฺธน รฺ อาคม.
นิริย : (ปุ.) ประเทศมีความเจริญออกแล้ว, ฯลฯ. นิ+อย รฺ และ อิ อาคม ดู นิรย ประกอบ.
นิรีส : (ปุ.) ไถ, คันไถ. นิปุพฺโพ, ริสฺ คติยํ, โณ. เป็น นปุ. ก็มี?
นิรีหก : (วิ.) มีความเพียรออกแล้ว, ฯลฯ. นิ+อีหา รฺ อาคม ก สกัด.
นิรีห, นิรีหก : ค. ไม่เคลื่อน, ไม่หวั่นไหว, นิ่ง, อยู่เฉยๆ
นิรุชฺฌติ : ก. ดับ, ละลาย, หมดไป, อันตรธาน
นิรุตฺต : (นปุ.) ภาษา, คำพูด. นิจฺฉย หรือ นิสฺเสส บทหน้า วจฺ ธาตุ ต ปัจ. ลบ จฺ แปลง ว เป็น อุ แปลง ต เป็น ตฺต รฺ อาคม. รูปฯ ๖๑๓.
นิรุตฺตร : ค. ซึ่งไม่มีผู้อันยิ่งกว่า, ผู้สูงสุด, ผู้ประเสริฐสุด, ซึ่งไม่น่าตอบ
นิรุตฺติ : (อิต.) วาจาเป็นเครื่องนำออก, ภาษา, คำพูด. ติปัจ.
นิรุตฺติปฏิสมฺภิทา : (อิต.) ปัญญาอันแตกฉาน ด้วยดีโดยต่างในภาษา, นิรุตติปฏิสัมภิทา คือความรู้และความเข้าใจภาษาและรู้จัก ใช้ถ้อยคำให้คนเข้าใจ ตลอดจนรู้ภาษา ต่างประเทศ.
นิรุตฺติสภา : (อิต.) สภาแห่งบัณฑิตผู้แตกฉาน ในภาษา, สภาแห่งบัณฑิตผู้มีหน้าที่ เกี่ยวกับภาษา.
นิรุทก : ค. ไม่มีน้ำ
นิรุทก นิโรทก : (วิ.) มีน้ำออกแล้ว, ไม่มีน้ำ, ฯลฯ.
นิรุทฺธ : ค. ซึ่งดับ, ซึ่งทำลาย, ซึ่งหมดไป, ซึ่งอันตรธานแล้ว
นิรุปการ : ค. ซึ่งไม่มีอุปการะ, ซึ่งไม่มีประโยชน์
นิรุปฆาต : ค. ซึ่งไม่มีอาฆาต, อันไม่เบียดเบียน, อันไม่ทำร้าย
นิรุปตาป : ค. ซึ่งไม่มีความเร่าร้อน, ซึ่งไม่มีความกระวนกระวาย
นิรุปทฺทว : (วิ.) มีอันตรายออกแล้ว, ไม่มี อันตราย, ฯลฯ.
นิรุปธิ : ค. ปราศจากอุปธิ, ไม่มีกิเลสหรือความใคร่, หมดความอยาก
นิรุปม : ค. ปราศจากสิ่งเปรียบเทียบ, หาสิ่งเปรียบเทียบไม่ได้
นิรุมฺภติ : ก. ปราบปราม, ระงับ, ทำให้เงียบ, นิ่งเงียบ
นิรุสฺสาส : ค. กระหืดกระหอบ, หมดลมหายใจ
นิรุสฺสุกฺก : ค. ไม่สนใจ, วางเฉย, ไม่แยแส
นิรุฬฺห : ค. งอกขึ้น, เจริญขึ้น, ปกติ, ธรรมดา, สามัญ
นิโรค : (วิ.) มีโรคออกแล้ว, ไม่มีโรค, ฯลฯ.
นิโรช : (วิ.) มีโอชะออกแล้ว, ไม่มีโอชะ, ฯลฯ.
นิโรธ : (ปุ.) นิโรธ ชื่อของพระนิพพาน, พระ นิพพาน. วิ. นิรุชฺฌนฺติ ยตฺถ ราคาทโยติ นิโรโธ. โรโธ เอตฺถ นตฺถีติ วา นิโรโธ.
นิโรธธมฺม : (วิ.) มีความดับเป็นธรรมดา.
นิโรธธมฺมตา : อิต. ความเป็นสิ่งมีอันดับไปเป็นธรรมดา
นิโรธธาตุ : อิต. นิโรธธาตุ, ความดับ
นิโรธน : (นปุ.) การกั้น, ฯลฯ, การล้อม. ยุ ปัจ.
นิโรธสญฺญา : อิต. นิโรธสัญญา, ความสำคัญในการดับ
นิโรธสมาปตฺติ : (อิต.) การเข้าสู่นิโรธ (เป็น วิธีพักผ่อนของท่านผู้ได้ฌาน.) นิโรธ ในคำนี้ได้แก่การดับสัญญาและเวทนา.
นิโรธิก : ค. ซึ่งดับ, ซึ่งทำลาย
นิโรเธติ : ก. ดับ, ทำลาย, หมดสิ้น, กดขี่, กั้น
นิล : (นปุ.) ลม. นิปุพฺโพ, วา คติยํ, อ. วสฺส โล.
นิลชฺช : (วิ.) มีความสะอาดแล้ว, มีความกระดากออกแล้ว, ฯลฯ, หมดความละอาย, หมดความกระดาก, หน้าด้าน.
นิลญจก นิลญฉก : (ปุ.) คมผู้หมายลง, คน ประทับตา, คนผู้ทำรูป, คนผู้ทำรูปสัตว์. นิปุพฺโพ, ลญจฺ ลญฉฺ ลกฺขเณ, อ, สกตฺเถ โก.
นิลย : (ปุ.) เรือน, รัง, ที่อยู่. นิปุพฺโพ. ลิ สิเลสเน, โณ. ส. นิลย.
นิลฺลจฺเฉติ : ก. ตอน, ทำให้หมดเชื้อ
นิลฺลชฺช : ค. ไม่มีความละอาย, หมดยางอาย, หน้าด้าน
นิลฺลญฺฉก : ค. ผู้ตอน