โคลกฺขณ : นป. ลักษณะแห่งโค, การทำนายโชคชะตาโดยดูลักษณะของโค
โคลีมี : (อิต.) ว่านน้ำ วิ. คุณฺณํ โลมสมฺปาต- นฏฐาเน ชาตา โคโลมี. หญ้า แพรกขาว วิ. โคโลมชตฺตา โคโลมี, แฝกขาว, เปราะ ก็แปล.
โคลีส : (ปุ.) ไม้มวกใหญ่, ไม้สะคร้อ, ไม้ตะ โหนด. วิ. คาโว ลีหนฺตีติ โคลีโส. โคปุพฺ โพ, ลีหฺ อสฺสาทเน, อ, หสฺสโส.
โคโลมี : อิต. ว่านน้ำ
โควจฺฉ : ป. ลูกโค
โควติก : ค. ผู้ประพฤติวัตรอย่างโค
โควิกตฺตน : นป. มีดหั่นเนื้อ
โควิตฺตก : ค. ผู้มีสมบัติคือโค, ผู้มีโคมาก
โควินฺท : (ปุ.) สัตว์ผู้เป็นหัวหน้าของโค,พญาโค. วิ. ควํ คุณฺณํ อินฺโท โควินฺโท. โค+อินฺท วฺ อาคม. เจ้าของโค วิ. ควํ อินฺโท อธิกโต ชโน โควินฺโท. ควํ วินฺทตีติ วา โควินฺโท. โคปุพฺโพ, วิทฺ ลาเภ, อ. และยังแปลว่า เจ้าของวัวควาย, หัวหน้าคนเลี้ยงสัตว์, นาย โคบาล, พระกฤษณะ, พระพฤหัสบดี อีกด้วย.
โควิส โควุสก : (ปุ.) วัวถึก วัวเถลิง ( วัวเปลี่ยว วัวหนุ่ม ). โค+วสุ (คะนอง). ศัพท์ต้นแปลง อุ เป็น อิ ศัพท์หลัง ก สกัด. มีต้นไม้ชนิด หนึ่งชื่อ วัวเถลิง จะหมายถึงด้วยหรือไม่ ?
โควิส, - วุสก : ป. โคถึก, โคเถลิง
โคสขย, โคสงฺขย :
ป. ดู โคป
โคสขฺย โคสงฺขฺย : (ปุ.) คนเลี้ยงโค, คนเลี้ยง สัตว์, นายโคบาล. วิ. คาโว สํขฺยายตีติ โคสํโขฺย โคสงฺโขฺย วา. สํปุพฺโพ. ขฺยา คณเน,อ.
โคสาลา : อิต. คอกโค, โรงโค
โคสิงฺค : ป. เขาโค
โคสิต : ค. อันผสมด้วยน้ำนมโค
โคสีตจนฺทน : (นปุ.) จันทร์เย็นเหมือนน้ำ วิ. โค วิย อุทกํ วิย สีตํ จนฺทนนฺติ โคสีตจนฺทนํ.
โคสีล : นป. โคศีล, การประพฤติวัตรอย่างโค
โคสีส : (นปุ.) จันทร์เหลือง, จันทร์เทศ (เย็นเหมือนน้ำ). วิ. โคสีสากติปพฺพเต มลเยกเทเส ชาตํ โคสีสํ. โค วิย ชลํ วิย สีตนฺติ โคสีสํ ตสฺส โส.
โคหนุก : (ปุ.?) ไม้มีสัณฐานดุจคางโค.
โคฬ : (ปุ.) น้ำอ้อย, ฯลฯ. ดู คุฬ. คุฬฺ รกฺขายํ, โณ.
โคฬก : (ปุ.) ก้อน, กลุ่ม, งบ. โคฬศัพท์ ก สกัด.
โคฬ, โคฬก : ป., นป. ลูกกลม
โคฬปตฺต : (นปุ.) กระหล่ำปลี.เบียน, การกำจัด. หนฺ หึสายํ, ณฺย. แปลง ห เป็น ฆ นฺ เป็น ตฺ ลบ ณฺ รวมเป็นฆตฺย แปลง ตฺย เป็น จฺจ.
ฆ : (ปุ.) คันไถ, คู่แห่งคันไถ, ระฆัง, ระฆัง ใหญ่. ฆธาตุ อสหเณ อขนฺติยํ วา, อ.
ฆคฺฆร : (ปุ.?) ซอกเขา, นกแสก, ประตู แม่น้ำ, เสียงสำรวล (หัวเราะ) ฆํสฺ ฆสนอทเนสุ, โร. ลง อ ปัจ. ประจำหมวด ธาตุ แปลง ส เป็น ค แล้วแปลง ค เป็น ฆ แปลง นิคคหิต เป็น ค.
ฆฆติ : ก. หัวเราะ, หัวเราะเยาะ
ฆจฺจ : (ปุ.?) การฆ่า, การทำลาย, การเบียดเบียน, การกำจัด. หนฺ หึสายํ, โณฺย. แปลง ห เป็น ฆ นฺ เป็น ตฺ ลบ ณฺ รวมเป็นฆตฺย แปลงตฺย เป็น จฺจ.
ฆจฺจา : อิต. การทำลาย
ฆจฺฉ : ค. อันฆ่าแล้ว, อันทำลายแล้ว
ฆญฺญ : นป. การฆ่า, การทำลาย
ฆฏ : (ปุ.) หม้อ, หม้อน้ำ, ตุ่ม, ตุ่มใหญ่, กระออม (หม้อน้ำ) กะออม กะละออม กัลออม ก็เรียก, เปรียง (น้ำมัน น้ำมันไขข้อของวัว), แนว, ราว (แถวแนว) ฆฏฺ จลเน, อ. เป็น ฆฏก โดยลง ก สกัดบ้าง เป็น ฆฏี โดย ลง อี ปัจ. บ้าง.
ฆฏก : (ปุ.) ไม้ตะโก, ไม้มูกใหญ่, ม้ากระจอก ( เขยก ).
ฆฏฏน : นป. การทุบ, การตี, การต่อย; การขัดสี, การว่าเสียดสี; การนำมารวมกัน
ฆฏฺฏน : (นปุ.) การไหว, การสั่น, การรัว, การบุ, การเคาะ, การแคะ, การงัด, การกระทบ. ฆฏฺ ฆฏิ วา จลนฆฏฺฏเนสุ, ยุ.
ฆฏเฏติ : ก. ทุบ, ตี, ต่อย, ขีดสี, กระทบ; ทำให้ขัดเคือง
ฆฏติ : ก. พยายาม, สืบต่อ, ต่อประสาน, ประยุกต์
ฆฏทาสี : อิต. แม่สื่อ
ฆฏน : (วิ.) หมั่น, ขยัน, รวมกัน, ติดต่อกัน, สืบต่อ, เบียดเบียน.
ฆฏนา : (อิต.) ความหมั่น, ความขยัน. มฏฺวายามกรเณ. การรวมกัน, การติดต่อกัน, การเชื่อม. ฆฏฺ สงฺฆาเต. การตี, การเบียดเบียน, การฆ่า, การประหาร ฆฏฺ หนเน, ยุ ปัจ.
ฆฏปิธาน : (นปุ.) ฝาหม้อ.
ฆฏยติ : ก. ให้พยายาม, ให้สืบต่อ
ฆฏา : (อิต.) หม้อ, หม้อน้ำ, ตุ่ม, ตุ่มใหญ่, กระออม (หม้อน้ำ) กะออม กะละออม กัลออม ก็เรียก, เปรียง (น้ำมัน น้ำมันไขข้อของวัว), แนว, ราว (แถวแนว) ฆฏฺ จลเน, อ. เป็น ฆฏก โดยลง ก สกัดบ้าง เป็น ฆฏี โดย ลง อี ปัจ. บ้าง.
ฆฏาทิสกล : (ปุ. นปุ.) ส่วนแห่งวัตถุมีหม้อ เป็นต้น.
ฆฏิก : (วิ.) มีในหม้อ, ฯลฯ.
ฆฏิกมุคฺคร : นป. ไม้กระบองสั้น, ไม้ค้อน
ฆฏิกา : (อิต.) ลิ่ม, ไม้หึ่ง ชื่อการเล่นชนิดหนึ่ง โดยโยนไม้ท่อนสั้นๆ ขึ้นไป แล้วใช้ไม้ อีกอันหนึ่งตี ใช้ผลมะนาวโยนขึ้นไป แล้ว ตีด้วยมือก็ได้, ชั่วโมง.
ฆฏิกายนฺต : (นปุ.) นาฬิกาเรือนใหญ่.
ฆฏิการ : (ปุ.) คนทำหม้อ, ช่างหม้อ.
ฆฏิต : ค. อันพยายามแล้ว, อันสืบต่อแล้ว