ขุทฺทสงฺข : (ปุ.) หอยเล็ก, หอยเล็กๆ. วิ. ขิทฺโท เอว สํโข ขุทฺทสํโข ขุทฺทสงฺโข วา.
ขุทฺทา : (อิต.) แมลงวัน, ผึ้ง, ผึ้ง ขนาดเล็ก. ขุทฺ ปิปาสายํ, โท.
ขุทฺทานุขุทฺทก : (นปุ.) วัตรน้อย และวัตรน้อย- โดยลำดับ, วัตรน้อยและวัตรใหญ่ (จูฬวตฺ- ตมหาวตฺต) วัตรปฏิบัติน้อยใหญ่, วัตร ปฏิบัติอันเป็นขนบธรรมเนียมอันดีงาม.
ขุทา : อิต. ความหิว, ความอยาก
ขุทา ขุทฺทา : (อิต.) ความอยากจะกิน, ความอยากข้าว, ความหิว, การกิน. ขุทฺ ชิฆจฺ- ฉายํ, โท. ศัพท์ต้นลบที่สุดธาตุ. ขุทฺทา วุจฺจติ ฉาตโก. ไตร. ๓0/๓๗๑.
ขุทิต : ค. หิวแล้ว, อยากแล้ว
ขุธา : อิต. ความหิว, ความกระหาย
ขุปฺปิปาสา : (อิต.) ความหวังเพื่ออันกินและ ความหวังเพื่ออันดื่ม, ความหวังในอันกิน และความหวังในอันดื่ม, ความปรารถนาใน อันดื่ม, ความหิวและความกระหาย. วิ. ขุทฺทาสา จ ปิปาสา จ ขุปฺปิปาสา. ลบ บท หน้า เหลือ ขุ ซ้อน ปุ.
ขุภติ : ก. กำเริบ, กระเพื่อม, ไหว, สั่น, สะเทือน
ขุมา : (อิต.) ฝ้าย. ขุ สทฺเท, โม. อา อิต.
ขุร : (วิ.) คม, บาง.
ขุรก : ป. หมากหอมควาย, หมากเม่าควาย
ขุรกฺเขป : ป. การถีบของม้า
ขุรโกส : ป. ฝักหรือปลอกมีดโกน
ขุรคฺค : (ปุ.) กาลเป็นที่สุดลงแห่งกรรมอัน บุคคลพึงทำด้วยมีดโกน (ปลงผมเสร็จ), ขณะโกนผมเสร็จ, ขณะปลงผมเสร็จ. วิ. ขุเรน กตฺตพฺพกมฺมสฺส อคฺโค ขุรคฺโค.
ขุรจกฺก : นป. จักรหรือล้อที่มีคมเหมือนมีดโกน
ขุรติ : ก. ตัด, โกน, ข่วน
ขุรธาร : (ปุ.) คมแห่งมีดโกน, คมมีดโกน.
ขุรธารา : อิต. คมมีดโกน
ขุรปฺป : (ปุ.) ธนู, ปืน. ขุรฺ เฉทเน, อโป, ปฺสํโยโค.
ขุรภณฺฑ : นป. ขุรภัณฑ์, เครื่องมือช่างตัดผม
ขุรมทฺที : ค. ช่างตัดผม
ขุรมุณฺฑ : ค. หัวโล้นเกลี้ยงเพราะถูกโกน
ขุรสิปาฏิก : (นปุ.) ฝักมีดโกน.
ขุรสิลา : (อิต.) หินสำหรับลับมีดโกน, หิน มีดโกน.
ขุลฺล : ค. น้อย, เลว
ขุลฺล ขุลฺลก : (วิ.) เล็ก, น้อย, เลว, ต่ำ. ขุรฺ เฉทเน, โล, รสฺส ลตฺตํ. ศัพท์หลัง ก สกัด.
ขุลฺลตาต : (ปุ.) พ่อเล็ก, อา (น้องของพ่อ).
ขุลฺลม : ป. ถนน, ทางเดินเท้า
ขุสน : นป. การด่า, การบริภาษ
ขุเสติ : ก. ด่า, สาปแช่ง
เขจร : (ปุ.) สัตว์ผู้บินไปในอากาศ, นก. เข+จร ไม่ลบ เอ ซึ่งสำเร็จมาจากสัตมีวิภัตินาม.
เขฏ : (ปุ.) ความสะดุ้ง, ความหวาดเสียว, ขิฏฺ อุตฺตาเส, อ. วิการ อิ เป็น เอ.
เขฏก : (นปุ.) โล่ (เครื่องป้องกันศัตราวุธ), ดั้ง (เครื่องมือสำหรับป้องกันอาวุธ รูป คล้ายกาบกล้วย), เขน (เครื่องมือสำหรับ ป้องกันอาวุธ รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า), แพน (สิ่งที่มีลักษณะเป็นแผ่น สำหรับคัดท้าย แพและซุง เป็นต้น). เขฏฺ ภกฺขเณ, ณฺวุ.
เขฏ, เขฏก : นป. โล่
เขฏิตาล : ป. นักดนตรีสัญจร
เขตต : (นปุ.) ภริยา, สรีระ, ตน, แดน, แคว้น, นา, ไร่, ไร่นา, ที่, ที่ดิน, ทุ่ง, ทุ่งนา, เขต. วิ. พีชานิ ขิปิยนฺตีติ เขตฺตํ. พีชานิ ขิปนฺตฺ- ยสฺมินฺติ วา เขตฺตํ. ขิปฺ เปรเณ, โต, ปการสฺส ตตฺตํ. ขิตฺตํ พิชํ มหปฺผลภาวกร- เณน ตายตีติ วา เขตฺตํ. ขิตฺตปุพฺโพ, ตา ปาลเน, โต, อิสฺเส, ตการทฺวยโลโป (ลบ ตฺต แห่ง ขิตฺต) ที่แปล เขตฺต ว่า ภริยานั้น เพราะเป็นที่งอกงามของพืช คือ บุตร. ส. กฺษตร.
เขตฺต : นป. สวน, นา, ไร่, ที่อยู่; เมีย; ร่างกาย
เขตฺตกมฺม : นป. เกษตรกรรม; กสิกรรม, การทำนา, การทำสวน
เขตฺตกร : (ปุ.) คนผู้ทำซึ่งที่ดิน, เกษตรกร (ผู้ประกอบการเกษตร มีทำไร่ทำนา เป็นต้น). ส. เกษตฺรกร.
เขตฺตโคป : ป. ผู้เฝ้านา, ผู้รักษาสวน
เขตฺตชิน : ค. เจ้าที่ดิน, ผู้มีที่ดินอยู่ในปกครองมาก
เขตฺตวตฺถุ : (นปุ.) ที่นาและที่เป็นที่อยู่.
เขตฺตสามิก : ป. เจ้าของน้ำ, เจ้าของสวน, เจ้าของที่ดิน
เขตฺตโสธน : นป. การแผ้วถางนาหรือสวน, การบุกเบิกนาหรือสวน
เขตฺตาชีว : ป. ผู้มีอาชีพทางทำนาหรือทำสวน, เกษตรกร, กสิกร
เขตฺตาชีว เขตฺตาชีวี : (ปุ.) ชาวนา (ผู้มีอาชีพ ทำไร่ทำนา), คนผู้เลี้ยงชีวิตด้วยที่ดิน. วิ. ตฺเตน ชีวตีติเขตฺตาชีโว. เขตฺตสทฺทุปฺปทํ, อาปุพฺโพ, ชีวฺ ปาณธารเณ, อ. ศัพท์หลัง ลง อี ปัจ.
เขตฺตูปม : ค. ซึ่งอุปมาด้วยนาหรือสวน, เปรียบกับนาหรือสวน
เขท : (ปุ.) ความลำบาก, ความเหน็ดเหนื่อย, ความเป็นทุกข์. ขิทิ ทีนิเย, โณ.