โกฏร : (ปุ.) โพรงไม้, ปล้องไม้. กุฏ เฉทเน, อโร.
โกฏร, โกฏว : ป. โพรงไม้, ปล้องไม้
โกฏิ : (อิต.) คม, ปลาย, มุม, ที่สุด, หาง, ส่วน, เงื่อน. กุฏฺ โกฏิลฺย, อิ, อิณฺ วา.
โกฏิก : ค. มียอด, มีปลาย, มีที่สุด
โกฏิคต : ค. ผู้ถึงที่สุด, ผู้บรรลุพระนิพพาน
โกฏิปโกฏิ : (อิต.) โกฏิปโกฏิ ชื่อมาตรานับต่อ จาก ปโกฏิ วิ. ปโกฏิสตสหสฺสานํ สตํ โกฏิปโกฏิ.
โกฏิปฺปโกฏิ : อิต. สังขยาจำนวนสูงเท่ากับ ๑๐,๐๐๐,๐๐๐๓ หรือเท่ากับ ๑ ตามด้วยศูนย์ ๒๑ ตัว
โกฏิย : ป. พังพอน
โกฏิล : ค. ผู้คดโกง
โกฏิล โกฏิลฺล โกฏิลฺย : (วิ.) คด, โค้ง, โกง, งอ, บิด, บิดเป็นเกลียว. กุฏฺ โกฏิลฺเล, อิโล. ศัพท์ที่ ๒ แปลง ล เป็น ลฺล ศัพท์ที่ ๓ แปลง ล ตัวหลังเป็น ย.
โกฏิลฺล : นป. ความคดโกง
โกฏิสิมฺพลี : (ปุ.) ไม้งิ้วป่า. เป็น กสิมฺพล บ้าง.
โกฏี : ค. มีจุดหมาย, มีที่สุด
โกเฏติ : ก. เพิก; เคาะ
โกณ : (ปุ.) โกณะ ชื่อเครื่องดีดพิณเป็นต้น, เครื่องดีดพิณ, ไม้ดีดพิณ. กุณฺ สทฺเท, โณ ส. โกณ.
โกณฺฏ : ป. คนห้าวหาญ, คนอวดรู้
โกณฺฐ : ป. คนเปลี้ย; คนง่อย
โกณฺฑ : (วิ.) เขลา, โฉด, ชั่ว, ด้วน. กุ กุจฺฉยํ, โฑ, ณฺสํโยโค.
โกณฑญฺญ : (ปุ.) โกณฑัญญะ ชื่อหัวหน้า เบญจวรรคีย์ผู้ไปเฝ้าปฏิบัติพระมหาบุรุษ ขณะทรงบำเพ็ญทุกกรกิริยา เมื่อพระมหาบุรุษตรัสรู้แล้ว ได้ฟังปฐมเทสนา ได้สำเร็จเป็นพระอริยบุคคลเป็นองค์แรก วิ. กุณฺฑนิยา อปจฺจํ โกณฺฑญฺโญ. กุณฺฑนิยา วา ปุตฺโต โกณฺฑญฺโญ. ณฺยปัจ. ลบ อี ที่ นี เหลือเป็น นฺ ลบ ณฺ รวมเป็น นยฺ แปลง นฺย เป็น ญ ซ้อน ญฺ หรือแปลง นฺย เป็น ญฺญ พฤทธิ์ อุ เป็น โอ หรือ รัสสะ อี เป็น อิ แล้วลบ อิ ลบ ณฺ เหลือเป็น นฺย แล้ว แปลงดังกล่าวแล้ว รูปฯ ๓๕๔-๕.
โกณฺฑญฺญ : (ปุ.) โกณฑัญญะ พระนามอดีต พุทธะ.
โกตฺถ โกตฺถุ : (ปุ.) หมาจิ้งจอก วิ. กุสติ เถรวนาทตฺตาติ โกตฺโถ โกตฺถุ วา. กุสฺ ธาตุในความเห่า ถ ถุ ปัจ. แปลงเป็น ตฺถ ตถุ ลบ สฺ หรือแปลง สฺ เป็น ตฺ ไม่แปลง ปัจ.
โกตฺถุ, - ทุก :
ป. ดู โกฏฐ
โกตุก : นป. แหวนแต่งงาน; ความประหลาดใจ
โกตุหล โกตูหล โกตูหฬ : (วิ.) แตกตื่น, ตื่นข่าว, เอิกเกริก.
โกตูหลสทฺท : ป. เสียงโกลาหล
โกตูหลสาลา : (อิต.) ศาลาสาธารณะ.
โกตูหล, - หฬ : นป. ความอึกทึก, ความครึกโครม
โกทณฺฑ : (นปุ.) ธนู, หน้าไม้, เกาทัณฑ์. วิ. กึ นาม น ทณฺฑยตีติ โกทณฺฑํ. กึปุพฺโพ, ทณฺฑฺ วินิปาเต, อ. กึ นาม น ทุโนตีติ วา โกทณฺโฑ. ทุ ปริตาเป, โฑ. กึ นาม ทมฺยตีติ วา โกทณฺโฑ. ทมฺ คติมฺหิ, โฑ. กุฏิลตฺตา กุจฺฉิโต ทณฺโฑ อสฺส อตฺถีติ วา โกทณฺโฑ. ณ ปัจ. ตทัสสัตถิตัท. ส. โกทณฺฑ.
โกทุมฺพร : (นปุ.) ผ้าเปลือกไม้. กุช+ตจ+ชาต+ อมฺพร. ลบ ตจ ชาต พฤทธิ อุ เป็น โอ แปลง ช เป็น ท อ เป็น อุ.
โกธ : (ปุ.) ความกำเริบ, ความเคือง, ความโกรธ, ความโกรธขึ้ง, ความขึ้งเคียด, ความดุร้าย, ความโหดเหี้ยม, ความจำนงภัย. วิ. กุชฺฌนํ โกโธ. คนผู้โกรธ, คนโกรธ. กุชฺฌตีติ โกโธ. กุธฺ โกเป, โณ.
โกธครุ : ค. ผู้หนักในความโกรธ, ผู้มักโกรธ
โกธน : (นปุ.) ความกำเริบ, ฯลฯ. ยุ ปัจ.
โกธปญฺญาณ : (วิ.) มีความโกรธปรากฏ, มีความแค้นเคือง, มีความมุทะลุ.
โกธปญฺญาณ, ญาน : ค. ผู้มีความโกรธเป็นเครื่องปรากฏ, ผู้โกรธง่าย
โกธภกฺข : ค. (ยักษ์) มีความโกรธเป็นภักษา (ธรรมดายักษ์ยิ่งโกรธก็ยิ่งมีวรรณะเอิบอิ่มขึ้นดุจได้กินอาหาร)
โกธวินย : ป. การบรรเทาความโกรธ, การกำจัดความโกรธ
โกธสามนฺต : (วิ.) ใกล้ต่อความโกรธ, ฯลฯ.
โกธาภิถู : (วิ.) ผู้ครอบงำความโกรธ. เป็นฝ่ายดี. ผู้อันความโกรธครอบงำ. เป็นฝ่ายชั่ว.
โกธาภิภูต : (วิ.) ผู้ครอบงำแล้วซึ่งความโกรธ, ผู้อันความโกรธครอบงำแล้ว, ผู้ขี้โกรธ.
โกธุปายาส : ป. การประสบกับความโกรธแค้น, ความคับแค้นด้วยสามารถแห่งความโกรธ, ความคับอกคับใจ
โกน : (ปุ.) ไหมโยง (ไหมสำหรับผูก)?
โกนฺต :
(ปุ.) นกกระเรียน. กนฺตฺ เฉทเน, อ. แปลง อ ที่ ก เป็น โอ. ดู กุนฺตนี ด้วย.
โกนาคมน : (ปุ.) พระโกนาคมน์ พระนามของ พระพุทธเจ้า องค์ที่ ๒ในพระเจ้า ๕ พระองค์.
โกนิสาตก : (ปุ.) เสือปลา.
โกป : (ปุ.) กำเริบ, ฯลฯ. กุปฺ โกเป, โณ.
โกปนฺตร : ค. ผู้ตกอยู่ในอำนาจความโกรธ
โกปเนยฺย : ค. เป็นที่ตั้งแห่งความโกรธ
โกปิน โกปีน : (นปุ.) ผ้าเปลือกไม้, ผ้าปิดของลับ, กรรมที่ไม่ควรทำ, ความลับ, ของลับ. มาตุคาโม ฉวสฺส มาสกรูปสฺส การณา โกปินํ ทสฺสติ. มาตุคาม แสดงของลับ เพราะเหตุปห่งทรัพย์ซึ่งเป็นดุจซากศพ. ไตร. ๓/๓๓.