อาธิปเตยฺยฏฺฐ : (ปุ.) อรรถว่าเป็นอธิบดี, อรรถว่าเป็นใหญ่, วิ.อาธิปเตยฺโยอิติอฏฺโฐอาธิปเตยฺยฏฺโฐ.
อาธิปเตยฺยอาธิปฺปเตยฺย : (นปุ.) แปลเหมือนอาธิปจฺจ.วิ.อธิปติสฺสภาโวอาธิปเตยฺยํวา.เณยฺยปัจ.าวตัท.รูปฯ ๓๗๑.
อาธุนาติ : ก. ฝัดออก, สลัดออก
อาธุนิก : ค. ทุกวันนี้, ในบัดนี้
อาเธยฺย : (วิ.) ผู้ทรงไว้ซึ่งการงาน, ผู้เป็นเจ้าหน้าที่.
อาน : (นปุ.) ลมหายใจออก.วิ.อนฺนติอเนนาติอานํ. อนฺปาณเน, โณ. อานนฺติอสฺสาโสอปานนฺติปสฺสาโส.แปลว่าลมหายใจเข้าอุ.อานาปนสติสติกำหนดลมหายใจเข้าและลมหายใจออก, สติกำหนดลมหายใจเข้าออก.ส.อาน.
อานก : (วิ.) นำมา.อาปุพฺโพ, นยฺนยเน, อ.ยสฺสโก.
อานณฺย : นป. ความไม่มีหนี้
อานทติ : ก. ร้อง, แผดเสียง, ร้องแปร๋แปร๋น
อานน : (นปุ.) ปาก, หน้า (หน้าตา), ช่อง, ประตูป่า.วิ.อนฺนติอสฺสสนฺติอเนนาติอานนํ.อนฺปาณเน, ยุ.อสฺภกฺขเณวา, ทีโฆ.แปลงสเป็นน.ส.อานน.
อานนฺตริก, - ริย : ค. (กรรมที่ให้ผล) ไม่มีระหว่าง, (กรรม) ที่ไม่ให้กรรมอย่างอื่นเข้ามาแทรก, ติดต่อ, สืบเนื่อง, ทันทีทันใด
อานนฺท : (ปุ.) ความเพลิดเพลินโดยยิ่ง, ความเพลิดเพลินยิ่ง, ความยินดีมาก, ความปลื้มใจ, ความรื่นเริง.วิ. อา ภุโสนนฺทยตีติอานนฺโทอาปุพฺโพ, นนฺทฺนนฺทเน, อ.
อานนฺทติ : ก. ร่าเริง, ยินดี, บันเทิงใจ
อานนฺทน : (นปุ.) ความเพลิดเพลินโดยยิ่ง, ฯลฯกิริยาดี, การไต่ถามทุกข์สุข.ยุปัจ.
อานนฺทเภรี : อิต. กลองที่ตีเพื่อนัดให้เล่นมหรสพฉลอง
อานนฺทิย : ๑. นป. ความยินดี, ความเพลิดเพลิน;
๒. ค. พึงยินดี, พึงเพลิดเพลิน
อานนฺที : ๑. อิต. ความยินดี, ความเพลิดเพลิน ;
๒. ค. ยินดี, ร่าเริง, ปลื้มใจ
อานนฺน : (ปุ.) ความเพลิดเพลิน, ความยินดี, ความปลื้มใจ.อาปุพฺโพ, นนฺทฺสมิทฺธิยํ, อ.ทสฺสโน.
อานมนา : อิต. การน้อมไป, การโน้มไป
อานย : (ปุ.) การนำมา. อาปุพฺโพนินีวานยเน, อ, ยุ, ส. อานยอานยน.
อานยติ : ก. นำมา, ไปพามา
อานยน : (นปุ.) การนำมา. อาปุพฺโพนินีวานยเน, อ, ยุ, ส. อานยอานยน.
อาน, อาณ : นป. การหายใจเข้า, ลมหายใจ
อานาปาณอานาปาน : (นปุ.) ลมหายใจเข้าและลมหายใจออก.
อานาปานสติ : (อิต.) สติกำหนดลมหายใจเข้าและลมหายใจออก, สติกำหนดลมหายใจเข้าออก.
อานาปาน, อาณาปาณ : นป. การหายใจเข้าออก, การสูดลมเข้าออก
อานาเปติ : ก. ให้นำมา, ให้ไปนำมา
อานาเมติ : ก. ให้น้อมลง, เอนลง, แอ่นลง
อานาย : (ปุ.) ข่าย, แห.วิ.อานยนฺเตอเนนาติอานาโย.อาปุพฺโพ, นีปาปุณเน, โณ.แปลงอีเป็นอาย.เป็นอนยบ้าง.ส. อานาย.
อานิ : (นปุ.) สิ่งอันบุคคลพึงได้, ผล.อาปุพฺโพ, นิปาปเน, อิ.
อานิสท : (นปุ.) ตะโพก.
อานิสส : (ปุ.) คัณอันไหลออกเป็นนิตย์จากผล, อานิปุพฺโพ, สนฺทฺปสเว, อ.แปลงนฺเป็นนิคคหิตทเป็นส.คุณเป็นที่ไหลออกโดยยิ่ง.อา+นิ+สนฺทฺ+อปัจ.ผลอันไหลออกจากเหตุดี.อานิ=ผลสํส=ไหลออก.ความดี, คุณ, ประโยชน์, อานิสงส์(ผลแห่งการทำนั้น ๆผลแห่งกุศลผลแห่งความดี).อา-นิปุพฺโพ, สํสฺถุติยํ, อ.
อานีต : กิต. อันเขานำมาแล้ว, ถูกนำมาแล้ว
อานุปุพฺพิกถา : อิต. ถ้อยคำ หรือเทศนาที่แสดงตามลำดับ, วาจาเป็นเครื่องกล่าวโดยลำดับ
อานุภาว : (ปุ.) การเจริญตาม, ความเจริญตาม, อานุภาวะ.ไทยอานุภาพคืออำนาจฤทธิ์เดชความยิ่งใหญ่กำลังพลังพลังใหญ่, ความสง่า.วิ.อนุตํสมงฺคินํภาเวติวฑฺ-เฒตีติ อนุภาโว. อนุภาโว เอว อานุภาโว.ส. อนุภาว.
อานุภาวตา : อิต. ความเป็นผู้มีอานุภาพ, ความเป็นผู้มีอำนาจ
อาเนชฺช, - เนญฺช, - นญฺช, - ณญฺช : ค. ไม่หวั่นไหว, ไม่เอนเอียง, ถาวร, มั่นคง
อาเนญฺชตา : อิต. ความไม่หวั่นไหว, ความมั่นคง
อาเนติ : ก. นำมา, พามา, ถือมา
อาป : (ปุ.) ธรรมชาตอันเอิบอาบไปสู่ที่นั้น ๆ, ธรรมชาตอันเอิบอาบไปทุกแห่ง, น้ำ.วิ.ตํตํฐานํวิสรตีติอาโป.อปฺพฺยาปเนปาปเนวา, อ.อโปติสพฺพเตรฺติวาอาโปธรรมชาตอัน....ดื่มวิ.ปาปิยตีติอาโป.อาปุพฺโพ, ปา ปาเน, อ.ธรรมชาติที่แห้งเพราะความร้อนวิ. อาปียติ โสสียตีติอาโปอาปุพฺโพ, ปา โสสเน, อ.ที่อยู่แห่งน้ำ.ณปัจ.ราคาทิตัท.ส. อาป
อาปกา, - คา : อิต. แม่น้ำ
อาปคา : (อิต.) แม่น้ำ.อาปํสมุทฺทํคจฺฉตีติอาปคา.อาปุพฺโพ, คมฺสปฺปคติมฺหิ.กฺวิ.ส.อาปคา.
อาปชฺชติ : ก. พบ, ประสบ, บรรลุ, ถึง; ต้องโทษ, ล่วงละเมิด
อาปชฺชน : (นปุ.) อันต้อง, การต้อง.อาปุพฺโพ, ปทฺคติยํ, ยปัจ.ประจำธาตุยุ ปัจ.แปลงทฺยเป็นชฺช.
อาปณ : (ปุ.) ที่เป็นที่มาเป็นไป, ร้านเป็นที่มาแผ่ร้านขายของ, ตลาด, ร้านตลาด, การค้าขายวิ. อาปณายนฺเตพฺยวหารยนฺเตอสฺมินฺติอาปโณ.อาปุพฺโพ, ปณฺวฺยวหาเร, โณ.เป็นนปุ.บ้าง.ส. อาปณ.
อาปณกอาปนก : (ปุ.) คนผุ้มาขาย, คนขายของพ่อค้า.
อาปณิก : (ปุ.) บุคคลผู้อยู่ในร้านเป็นที่มาแผ่, คนผู้เป็นเจ้าของแห่งร้านตลาด, คนผู้ซื้อและขาย, พ่อค้า.ส. อาปณิก.
อาปณิกา : (อิต.) แม่ค้า.วิ.อาปโณกยวิกยโว-หาโร, ตํโยคาอาปณิกา.
อาปโณฺยปชีวี : (ปุ.) คนเลี้ยงชีวิตด้วยการค้าขาย (พ่อค้าแม่ค้า).
อาปตฺตาธิกรณ : (นปุ.) เรื่องที่ต้องระงับอันเกิดจากการต้องอาบัติ, การต้องอาบัติ, การต้องอาบัติทั้งปวง, เรื่องของอาบัติ.