จารี : ค. ผู้มีปกติประพฤติ, ผู้มักเที่ยวไป
จารุ : (วิ.) สวย, งาม, น่าดู, น่ารัก, ดีนัก, เป็น ที่ชอบใจ, เหมาะ, สม.
จารุทสฺสน : ค. ซึ่งดูเป็นที่พอใจ, น่าดู, น่ารัก, มีเสน่ห์
จาเรติ : ก. ให้เที่ยวไป, ให้เป็นไป, ให้ซ่านไป, ปล่อยให้เที่ยวไป
จาล : (ปุ.) การไหว, ฯลฯ, ความไหว, ฯลฯ จลฺ กมฺปเน, โณ.
จาลน : (นปุ.) การยัง...ให้ไหว, ฯลฯ
จาลนี : อิต. เครื่องกรอง (ยา), ตะแกรงร่อนยา
จาเลติ : ก. ทำให้ไหว, ทำให้เคลื่อนไหว, ให้หวั่นไหว, ร่อน
จาวนา : อิต. การทำให้เคลื่อน, การทำให้พ้นไป, การทำให้หลุดไป
จาเวติ : ก. ทำให้เลื่อน, ทำให้พ้น, ทำให้หลุดไป, พราก, ไล่
จาหา : (อิต.) น้ำชา ?
จิ :
(อัพ. นิบาต) เมื่อ, บางที. ดู จน ด้วย. จิกฺขลฺล : (วิ.) เป็นตม, ลื่น.
จิกฺขลฺลวนฺตุ : ค. มีตม, มีโคลน
จิกฺขลฺสติ : ก. ปรารถนาจะให้หยด, ปรารถนาจะฟอกออก
จิกิจฺฉก : (ปุ.) บุคคลผู้เยียวยา, บุคคลผู้รักษา โรค, คนพยาบาล, หมอ, แพทย์ นาย แพทย์. กิตฺ โรคาปนยเน. ฉ ปัจ และ ณฺวุ ปัจ. เทว๎ภาวะ กิ แปลง กิ เป็น จิ แปลง ตฺ เป็น จฺ
จิกิจฺฉติ : ก. คิด, ใคร่ครวญ, พิจารณา, ตั้งใจ, มุ่งหมาย; เยียวยา, รักษา
จิกิจฺฉา : (อิต.) การเยียวยา, การพยาบาล, การรักษา.
จิงฺคฎ : ป. กุ้ง
จิงฺคุลก : (ปุ.) กังหัน, ไม้กังหัน (สิ่งที่ประกอบ ด้วยใบพัด หมุนได้ด้วยกำลังลม). จิงฺคุลฺ ปริพฺภมเน, ณฺวุ.
จิงฺคุลก, - คูลก : นป. ลูกเดือย, (บางแห่งเป็น ฑิงฺคุลก ก็มี เป็น ฑงฺคุลก ก็มี)
จิงฺคุลายติ : ก. ประพฤติดุจกังหัน, หมุนไป, หมุนรอบ
จิงฺคุลิก : นป. กังหัน (สำหรับเล่น), เครื่องเล่นชนิหนึ่งทำด้วยใบตาลเป็นต้นซึ่งหมุนด้วยแรงลม
จิจฺจิฏายติ : ก. ประพฤติเสียงดังฉี่ๆ ฉ่าๆ (เหมือนเสียงก้อนเหล็กเผาไฟที่จุ่มลงในน้ำ), เดือดพล่าน
จิจฺจิฏายน : นป. การทำเสียงดังฉี่ๆ ฉ่าๆ
จิญฺจา : (อิต.) มะขาม, ต้นมะขาม.
จิญฺจาผล : (นปุ.) มะขาม, (หมายเอาผล.)
จิฏิ-จิฏิ : อ. เสียงดังจิฏิๆ
จิณฺณ : กิต. (อันเขา) ประพฤติแล้ว, อันเขาปฏิบัติแล้ว; เที่ยวไปแล้ว
จิณฺณฏฐาน : นป. ที่ตนเคยเที่ยวไปแล้ว; ฐานะที่เคยประพฤติมาแล้ว
จิณฺณตฺต : นป. ความเป็นสิ่งที่เคยประพฤติมา, ธรรมเนียม, ประเพณี, นิสัย
จิณฺณวสี : ค. ผู้มีความชำนาญอันตนประพฤติแล้ว, ผู้ปฏิบัติเชี่ยวชาญแล้ว
จิณฺห : (นปุ.) ลักษณะ, เครื่องหมาย, เป้า, รอย, ตรา, แกงได. วิ. จิหียติ อเนนาติ จิณฺหํ. จิหฺ ลกฺขเณ, ยุ. แปลน น ซึ่งแปลง มาจาก ยุ เป็น ณ แล้วกลับอักษร ที่ไม่ กลับเป็น จิหณ ดู จิหณ.
จิต : กิต. (อันเขา) สั่งสมแล้ว, รวบรวมแล้ว, ก่อแล้ว
จิตก : (ปุ.) เชิงตะกอน ( ฐานสำหรับเผาศพ ) วิ. จิยฺยเต ยตฺถ โส จิตโก. จิ จเย, โต สตฺเถ โก. เป็น จิตกา ( อิต.) ก็มี.
จิตกา : (อิต.) ทราย (ไหลมาสะสม).
จิตกาธาร : (ปุ.) เชิงตะกอน, ที่เผาศพ.
จิตฺต : (ปุ.) เดือนประกอบด้วยฤกษ์จิตตา, เดือน จิตตะ, เดือนห้า. วิ. จิตฺตาย ยุตฺโต มาโส จิตฺโต. ณ ปัจ. ราคาทิตัท.
จิตฺตก : (ปุ.) จิตมูลเพลิง เจตมูลเพลิง ชื่อ- พรรณไม้เล็กๆ ใช้ทำยาไทย. จิตฺ หึสา- คนฺเธสุ, ณฺวุ แปลง ต เป็น ตฺต
จิตฺตกฺขร : ค. มีอักขระอันวิจิตร, มีอักษรสวยงาม
จิตฺตกฺเขป : ป. ความฟุ้งซ่านแห่งจิต, ความวิกลจริต
จิตฺตก, จิตฺรก : ๑. ป. กวางดาว, เนื้อลาย, เสือดาว;
๒. ค. วิจิตร, สวยงาม, มีลวดลาย, มีหลายสี
จิตฺตกณฺฐ : นป. นกพิราบ
จิตฺตกต : (วิ.) มีวิจิตรอันทำแล้ว, ทำให้งดงาม, แล้ว, ทำให้วิจิตรแล้ว.
จิตฺตกถ, - กถิก, - กถี : ค. ผู้กล่าวถ้อยคำอันวิจิตร, ผู้กล่าวถ้อยคำไพเราะ, ผู้เป็นนักพูดที่ฉลาด, ผู้มีวาทศิลป์, ผู้เป็นนักเทศน์
จิตฺตกมฺม : (นปุ.) การทำให้งาม, กรรมอันงาม, กรรมอันวิจิตร,จิตรกรรม.ไทยใช้จิตรกรรม ในความหมายว่า ศิลปการวาด เขียนศิลป การวาดภาพ ภาพเขียนที่สวยงาม.
จิตฺตกร : (ปุ.) คนผู้ทำให้วิจิตร, ช่างเขียน, ช่าง วาดเขียน, ช่างวาดภาพ, จิตรกร. วิ. จิตฺตํ กโรตีติ จิตฺตกโร. จิตฺตปุพโพ, กรฺ กรเณ, อ.
จิตฺตกลฺลตา : อิต. ความพรั่งพร้อมแห่งจิต, การฉับไวแห่งจิต
จิตฺตกลิ : ป. ความชั่วร้ายแห่งจิต, โทษของจิต, จิตที่ชั่วช้า, จิตที่ต่ำทราม