อุปฺปตฺติ : อิต. การอุบัติขึ้น, การเกิดขึ้น
อุปปตฺติก : ค. ผู้เกิด, ผู้กลับมาเกิด
อุปปตฺติเทว : ป. เทวดาโดยกำเนิด
อุปฺปตน : (นปุ.) การขึ้น, การเกิดขึ้น, การอุบัติ, ความขึ้น, ฯลฯ. อุปุพโพ. ปตฺ คติยํ, ยุ. ซ้อน ปฺ.
อุปปติ : (ปุ.) ชายชู้ (ผัวกึ่งหนึ่ง ผัวเทียม). ส. อุปปติ.
อุปฺปถ : ป. ทางผิด, ไม่ใช่ทาง
อุปปนฺน : กิต. อุบัติแล้ว, เกิดแล้ว
อุปฺปนฺน : กิต. อุบัติขึ้นแล้ว, เกิดขึ้นแล้ว
อุปปฺปทาน : นป. การให้สินบน, การให้สินจ้าง
อุปฺปพฺพชติ : ก. สึก, ละเพศบรรพชิต
อุปฺปพฺพาเชติ : ก. ให้สึก, ให้ละจากบรรพชิตเพศ
อุปปริกฺขติ : ก. เห็นรอบ, พิจารณา, สำรวจ, สอบทาน
อุปปริกฺขน : นป. การเห็นรอบ, การพิจารณา, การไต่สวน
อุปปริกฺขา : (อิต.) ปัญญาเป็นเครื่องเข้าไปเห็น.
อุปปริกฺขี : ค. ผู้ตรวจสอบ, ผู้ไต่สวน
อุปฺปล : นป. บัว, ดอกบัว; มาตรานับจำนวนสูงเท่ากับ ๑ มีศูนย์ตามหลัง ๙๘ ศูนย์ (มีค่า = ๑๐,๐๐๐,๐๐๐๑๔)
อุปฺปลก : ป. คล้ายดอกบัว; ชื่อนรกขุมหนึ่ง
อุปปลวติ : ก. ว่ายน้ำไป, ลอยไป
อุปฺปฺลวน : นป. การลอย, การโผล่ขึ้น
อุปฺปลินี : อิต. สระที่เต็มด้วยดอกบัว, สระบัว
อุปฺปลี : ค. มีบัวมาก, เต็มด้วยดอกบัว
อุปฺปาฏก : ป. ตัวแมลง, สัตว์ที่นำโทษมาให้ เช่น หนู เป็นต้น
อุปฺปาฏน : (นปุ.) การควัก. อุปุพฺโพ, ปฏฺ คติยํ, ยุ.
อุปฺปาเฏติ : ก. ดึง, ฉุด, ลาก, ทำลาย
อุปฺปาต : ป. การบินขึ้น; อุกกาบาต; เหตุการณ์อันผิดปกติ, ลาง
อุปฺปาตก : (ปุ.) หมัด สัตว์เล็กชนิดหนึ่ง ชอบ อยู่ตามหมาและแมว เป็นต้น, ไร สัตว์เล็ก ชนิดหนึ่งที่ชอบอยู่ที่ขนปีกไก่ เป็นต้น.
อุปฺปาต อุปฺปาท : (ปุ.) กาลเป็นที่บังเกิดขึ้น, อาเพศแห่งดินฟ้าอากาศ แสดงผลดีผลชั่ว, ลางชี้ผลดีและผลชั่ว, อุบาต อุบาท (เหตุ การณ์ที่เกิดขึ้นผิดปกติ). วิ. สุภาสุภผลํ ปกาเสนฺโต อุปฺปตฺตีติ อุปฺปาโต, ปตฺ คติยํ, โณ, ปฺสํโยโค. การเกิดขึ้น, การบังเกิดขึ้น, เหตุ. วิ. อุปฺปตฺติ อุปฺปาโต. ศัพท์หลัง แปลง ต เป็น ท. ส. อุตฺปาต อุตฺปาท.
อุปปาติก : (วิ.) (สัตว์) ผู้ลอยมาเกิด, เกิดขึ้น, ผุดเกิด, เกิดผุดขึ้น, อุปปาติกะ, โอปปาติกะ (เกิดเอง โดยอาศัยอดีตกรรม ไม่มีบิดา มารดา ได้แก่ เทวดา พรหม สัตว์นรก เปรต อสุรกาย).
อุปฺปาท :
ป. ๑. ดู อุปฺปาต๒. การบังเกิดขึ้น, การอุบัติขึ้น
อุปฺปาทน : นป. การเกิดขึ้น, การก่อให้เกิด
อุปฺปาทนิโรธ : (ปุ.) ความเกิดขึ้นและความดับ.
อุปฺปาทวยธมฺมิน : (วิ.) มีอันเกิดขึ้นและอัน เสื่อมไปเป็นธรรมดา, มีความเกิดขึ้นและ ความเสื่อมไปเป็นธรรมดา. อุปฺผณฺฑน อุปฺผนฺทน (นุป.) ความหมั่น, ฯลฯ. อุปุพฺโพ, ผทิ กิญฺจิจลเน, ยุ, ปฺสํโยโค.
อุปฺปาที : ค. ผู้เกิด, ผู้อุบัติ
อุปปาเทติ : ก. ให้ถึง, ให้สำเร็จ, ให้เกิด
อุปฺปาเทติ : ก. ผลิต, ทำให้เกิดขึ้น
อุปฺปาเทตุ : ป. ผู้ผลิต, ผู้สร้าง
อุปฺปาเทตุ : อ. (ปฐ., จตุ.) การผลิต; เพื่อผลิต, เพื่อทำให้เกิดขึ้น
อุปปารมี : (อิต.) บารมีชั้นกลาง, อุปบารมี.
อุปฺปาฬาเสติ : ก. เปล่งเสียง, ออกเสียง
อุปฺปิลวติ : ก. ลอย, โผล่, กระโดดขึ้น
อุปฺปิลาวน : นป. การพูดเพ้อเจ้อ, การพูดเหลวไหล
อุปปิสน : นป. การบด, การทำให้ละเอียด
อุปฺปีฬ : ค. อันเบียดเบียน, ซึ่งกดขี่
อุปปีฬก : ค. ซึ่งกดขี่, ซึ่งเบียดเบียน, ซึ่งบีบคั้น
อุปปีฬกกมฺม : (นปุ.) กรรมบีบคั้น, กรรม เบียดเบียนกรรมอื่น ๆ (ได้แก่ อกุศลกรรม ๑๒ มหากุศลกรรม ๘), อุปปีฬกกรรม (กรรมที่เบียดเบียนชนกกรรมซึ่งให้ผลอยู่ แล้วให้มีกำลังลดลง กรรมที่เบียดเบียนรูป นามซึ่งเกิดจากชนกกรรมให้มีกำลังลดลง).
อุปฺปีฬน : นป. การเบียดเบียน, การกดขี่, การบีบคั้น
อุปปีฬา : อิต. การเบียดเบียน, การกดขี่, การบีบคั้น
อุปปีเฬติ : ก. เบียดเบียน, กดขี่, บีบคั้น
อุปฺปีเฬติ : ก. กดขี่, เบียดเบียน
อุปปุโรหิต : ป. ปุโรหิตรอง