อธิคม : (วิ.) อันบุคคลพึงบรรลุ.
อธิคเมติ : ก. ให้บรรลุ, ให้เข้าถึง, ให้เข้าใจ
อธิจฺจ : ๑. กิต. ได้เรียนแล้ว, ได้รู้แล้ว;
๒. ค. (เกิดขึ้น)ลอยๆ, ไม่มีปัจจัย
อธิจฺจกา : (อิต.) พื้นเบื้องบนแห่งภูเขา, พื้นดินบนภูเขา.วิ. ปพฺพตสฺส อุทฺธํ ภูมิ อธิจฺจกาอธิ+จฺจกปัจ.
อธิจฺจสมุปฺปนฺน : ค. อันเกิดขึ้นโดยปราศจากเหตุ
อธิจิณฺณ : ค. สิ่งที่น่าชอบ, สิ่งที่น่ารัก
อธิจิตฺต : (นปุ.) ธรรมชาติอันอาศัยซึ่งจิตเป็นไป(จิตฺตสฺส อธิกจฺจ ปวตฺตนํ), จิตยิ่ง, อธิกจิตหมายถึงจิตที่ได้สมาธิถึงขั้นฌาน.วิ.อธิกํจิตฺตํอธิจิตตํ.
อธิจิตฺตสิกฺขา : (อิต.) ปฏิทาอัน..พึงศึกษา คือจิตยิ่ง, ข้อที่ควรศึกษาคือจิตยิ่ง, อธิกจิตตสิกขาชื่อหลักการศึกษาทางพุทธศาสนา หลักที่ ๒ใน ๓ หลัก.
อธิเจต : ค. มีใจสูง
อธิเชคุจฺฉ : นป. ความน่าเกลียด, ความสะอิดสะเอียน
อธิฎฺฐาน : (นปุ.) ธรรมชาติเครื่องตั้งทับ, คุณชาตตั้งไว้ซึ่งจิตยิ่ง, ความตั้งจิตปราถนา, ความตั้งใจมั่น, อธิษฐาน (ตั้งจิตมุ่งผลที่ตนปราถนา), พิษฐาน (ความตั้งใจ ความมั่นหมาย, ความจงใจ)คำพิษฐานนี้เลือนมาจากอธิษฐาน.ส.อธิษฺฐาน.
อธิฎฺฐาน : (นปุ.) ธรรมชาติเครื่องตั้งทับ, คุณ ชาตตั้งไว้ซึ่งจิตยิ่ง, ความตั้งจิตปราถนา, ความตั้งใจมั่น, อธิษฐาน (ตั้งจิตมุ่งผลที่ตน ปราถนา), พิษฐาน (ความตั้งใจ ความมั่น หมาย, ความจงใจ) คำพิษฐาน นี้เลือนมา จาก อธิษฐาน. ส. อธิษฺฐาน.
อธิฏฺฐก : ค. ผู้นอบน้อม, ผู้มอบให้
อธิฏฺฐหติ : ก. ตั้งมั่น, อธิษฐาน, ตั้งใจ
อธิฏฺฐาตพฺพ : กิต. พึงอธิฐาน, พึงตั้งใจ
อธิฏฺฐาติ : ก. ตั้งมั่น, อธิษฐาน, ตั้งใจ
อธิฏฺฐาน : นป. ความตั้งใจแน่วแน่, การอธิษฐาน, การติดแน่น, ที่อยู่อาศัย
อธิฏฺฐาย : กิต. ตั้งใจมั่นแล้ว, อธิษฐานแล้ว
อธิฏฺฐายก : ๑. ป. ผู้ดูแล, ผู้รักษา;
๒. ค. ซึ่งดูแล, ซึ่งรักษา
อธิฏฺฐาสิ : ก. อธิษฐานแล้ว
อธิฏฺฐิต : กิต. ตั้งมั่นแล้ว, อธิษฐานแล้ว
อธินอธีน : (วิ.) ผู้อาศัย, ผู้พึ่ง, ผู้พี่งพิง, ผู้ว่าง่ายผู้สอนง่าย, เป็นบ่าว, เป็นเจ้า, เป็นใหญ่, เนื่องด้วย.อธิคโตอิโนปภูเยนาติอธีโน.อธีน
อธิน อธีน : (วิ.) ผู้อาศัย, ผู้พึ่ง, ผู้พี่งพิง, ผู้ว่าง่าย ผู้สอนง่าย, เป็นบ่าว, เป็นเจ้า, เป็นใหญ่, เนื่องด้วย. อธิคโต อิโน ปภูเยนาติ อธีโน. อธีน
อธินิติเวทีอธินีติเวที : (ปุ.) เนติบัณฑิต.
อธินิติเวที อธินีติเวที : (ปุ.) เนติบัณฑิต.
อธิป : (วิ.) เป็นเจ้า, เป็นใหญ่, อธิปุพฺโพ, ปารกฺขเณ, โร.ส. อธิป.
อธิปญฺญา : (อิต.) คุณชาติอันอาศัยซึ่งปัญญาเป็นไป, คุณชาติอันเป็นไปอาศัยซึ่งปัญญา, ปัญญายิ่ง, ปัญญาอย่างสูง, อธิปัญญา.ชื่อของปัญญามีกำลังกำจัดกิเลสได้เด็ดขาดได้แก่มัคคปัญญา.
อธิปญฺา : (อิต.) คุณชาติอันอาศัยซึ่งปัญญาเป็น ไป, คุณชาติอันเป็นไปอาศัยซึ่งปัญญา, ปัญ ญายิ่ง, ปัญญาอย่างสูง, อธิปัญญา. ชื่อของ ปัญญามีกำลังกำจัดกิเลสได้เด็ดขาด ได้แก่ มัคคปัญญา.
อธิปตฺถิต : กิต. อันเขาปรารถนา, ถูกประสงค์
อธิปตน : นป. การตกทับ, การกระโดดลง
อธิปติ : (วิ.) เป็นเจ้า, เป็นใหญ่.
อธิปนฺน : ค. หมกมุ่น, มั่วสุม, อัน....ครอบงำแล้ว, เป็นเหยื่อของ
อธิปฺปฆรติ : ก. ไหล, หยด, ริน
อธิปฺปเตยฺยอธิปฺปเตยฺย : (ปุ.) ความเป็นแห่งความเป็นใหญ่, ความเป็นแห่งความเป็นใหญ่ยิ่ง, อธิปไตย (อำนาจสูงสุด).วิ.อธิป-ติโนภาโวอธิปเตยฺโยอธิปฺปเตยฺโย วา. ณฺยปัจ.ภาวตัท.วิการ อิ ที่ ติ เป็น เอ ลบณฺซ้อนยฺศัพท์หลังลงปฺสังโยค.
อธิปฺปเตยฺย อธิปฺปเตยฺย : (ปุ.) ความเป็นแห่ง ความเป็นใหญ่, ความเป็นแห่งความเป็นใหญ่ยิ่ง, อธิปไตย (อำนาจสูงสุด). วิ. อธิป- ติโน ภาโว อธิปเตยฺโย อธิปฺปเตยฺโย วา. ณฺย ปัจ. ภาวตัท. วิการ อิ ที่ ติ เป็น เอ ลบ ณฺ ซ้อน ยฺ ศัพท์หลังลง ปฺสังโยค.
อธิปฺปาคา : ก. ไปแล้ว, ถึงแล้ว
อธิปฺปาย : ป. ความตั้งใจ, ความปรารถนา, ความประสงค์
อธิปฺปาโยส : ป. ความแตกต่าง, ลักษณะพิเศษ, ความหมายพิเศษ
อธิปฺเปต : กิต. อัน....ประสงค์, อัน...ปรารถนา
อธิปฺเปตตฺต : นป. ความเป็นของอัน.....ประสงค์แล้ว, ความเป็นของต้องประสงค์
อธิปาต : ป. การให้ตกล่วงไป, การทำลาย
อธิปาตก : ป. ผีเสื้อ, ตั๊กแตน, ตัวมอด
อธิปาติกา : อิต. แมลง, ตัวมอด
อธิปาติโมกฺข : นป. อธิปาติโมกข์, หลักธรรมจรรยาอันสูงยิ่ง
อธิปาเตติ : ก. ให้ตกล่วงไป, ล้มลง, ให้บินไป, ให้ผ่านไป, ทำลาย
อธิปายอธิปฺปาย : (ปุ.) สภาพเป็นที่อาศัยแห่งจิต, สภาพผู้อาศัยซึ่งจิตนอนอยู่, ความประสงค์, ความมุ่งหมาย, ความพอใจ, ความชอบใจ, ความเป็นใหญ่, การออกความเห็นการอธิบาย (ขยายความชี้แจง), วิ.อธิปยติจินฺเตตีติอธิปฺปาโย.อธิปียเตติวาอธิปฺปาโย.อธิปุพฺโพ, ปยฺคมเน, โณ.อิวาคมเน, โณ, ปฺอาคโม.อถวา, โยอตฺโถปณฺฑิเตนอธิปียเตโสอตฺโถอธิปฺปาโย.ส. อภิปฺราย
อธิปาย อธิปฺปาย : (ปุ.) สภาพเป็นที่อาศัยแห่ง จิต, สภาพผู้อาศัยซึ่งจิตนอนอยู่, ความประ สงค์, ความมุ่งหมาย, ความพอใจ, ความชอบใจ, ความเป็นใหญ่, การออกความเห็น การอธิบาย (ขยายความชี้แจง), วิ. อธิปยติ จินฺเตตีติ อธิปฺปาโย. อธิปียเตติ วา อธิปฺปา โย. อธิปุพฺโพ, ปยฺคมเน, โณ. อิ วา คมเน, โณ, ปฺอาคโม. อถวา, โย อตฺโถ ปณฺฑิเตน อธิปียเต โส อตฺโถ อธิปฺปาโย. ส. อภิปฺราย
อธิพฺรหฺมา : ป. อธิพรหม, พรหมผู้ยิ่งใหญ่
อธิพาเธติ : ก. รบกวน, กดขี่, เบียดเบียน, แทง